Ik had ooit een vriendje, die vond dat hij zijn spijkerbroeken niet hoefde te wassen. Spijkerbroeken, zo stelde hij, maken zichzelf schoon door te slijten. Een merkwaardige theorie vond ik toen, die in zijn geval eerder voortkwam uit gemakzucht dan uit enige overweging voor het milieu. Toch zette het me aan het denken, want wassen maakt je kleding er over het algemeen niet mooier op. Daarom gooi ik dan ook nooit iets achteloos in de wasmachine nadat ik het één keer gedragen heb. En daarin sta ik niet alleen, zo blijkt.

Niemand minder dan mode ontwerper Stella McCartney stelde onlangs in een interview met The Guardian dat het wassen van kleren overgewaardeerd wordt. “Eigenlijk is de vuistregel in het leven: als je iets niet absoluut hoeft schoon te maken, doe het dan niet. Ik draag niet elke dag een nieuwe bh en ik gooi ook niet alles in de wasmachine, simpelweg omdat ik het een keer gedragen heb. Ik ben zelf ongelooflijk hygiënisch, maar ik ben geen fan van de stomerij of de wasmachine.” Kijk, een vrouw naar mijn hart.

Minder wassen is beter voor het milieu. Een gemiddelde wasbeurt verbruikt zo’n 40 tot 50 liter water. Dat is veel, maar het is nog altijd minder dan de 65 liter schoon drinkwater, die we met een dagelijkse douchebeurt van 9 minuten door het riool spoelen. Maar goed, daar hebben we het laatst al uitgebreid over gehad (de nieuwste trend is namelijk om níet te douchen).

Naast het waterverbruik is er het energieverbruik van een wasmachine en die wordt voor 80 tot 90% bepaald door de temperatuur waarop je wast. Hoe hoger die temperatuur, hoe meer stroom je verbruikt. En een hoog stroomverbruik is -zoals we weten- niet alleen slecht voor moeder aarde, maar ook voor je portemonnee.

Nou wassen de meesten van ons de lakens al lang niet meer op de 90 graden, die vroeger nog wel eens werd geadviseerd, maar toch: 40 of 60 graden scheelt toch ook al gauw een derde aan energieverbruik. En als je de temperatuur laat zakken naar 30 graden scheelt dat nog eens een keer 40%, zo is te lezen in een uitgebreid artikel in De Correspondent. Ter vergelijking: een was op 90 graden kost 40 cent, terwijl een was van 30 graden 8 cent per keer kost. Dat scheelt toch behoorlijk.

Dat je kleren bij 30 graden (of kouder) helemaal niet schoon worden, geldt trouwens al lang niet meer als argument. De wasmachines en wasmiddelen van tegenwoordig krijgen je kleding echt wel schoon. Dus tenzij je met je mooie pak enthousiast door de modder hebt gerold, net een marathon hebt gerend in je favoriete sportkleding of een kussensloop vol hoofdluis hebt, is het gewoon niet nodig om op (hoge temperaturen) te wassen. Punt.

Laatst had ik (tijdens een muziekfestival nota bene) een heel gesprek over het al dan niet wassen van kleding. Een vriendin was er vast van overtuigd, dat de ecostand op de wasmachine lang niet altijd beter is voor het milieu dan een kort wasprogramma van -pak ‘m beet- een kwartier. Toch is dat over het algemeen wel zo (er is een kleine maar, waar ik straks op terug kom). Dat heeft te maken met het feit dat de machine het water bij normale wasjes continu verwarmt, terwijl het daar bij de ecostand op een gegeven moment mee ophoudt. Om dat te compenseren (en de boel toch schoon te krijgen) draait de was langer. Omdat de grootste impact van wassen in het opwarmen zit (en dus niet in de lengte van de was of het waterverbruik) is de ecostand dus toch beter.

Goed, dan even terugkomend op mijn eerdere opmerking, dat kleding er over het algemeen niet mooier op wordt als je het (vaak) wast. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat (vaak) wassen de levensduur van je kleding verkort. Dat heeft alles te maken met zeep, warmte, het rondslingeren in de trommel en het contact met andere kleding. Stoffen worden dunner en gaan pillen, kleuren vervagen en kleren verliezen hun vorm. De CEO van Levi’s legt dan ook uit, dat jeans eigenlijk nooit gewassen moeten worden, omdat het slecht is voor de stof en voor de pasvorm. Had dat vriendje van mij destijds dus blijkbaar toch een punt.

Nou hoor ik je denken: ik doe mijn was op lage temperaturen en gebruik het wasprogramma voor de fijne was, zodat mijn kleding langer mooi blijft. Maar: recent onderzoek van Newcastle University wijst uit dat juist deze wasprogramma’s 800.000 meer plastic microvezels loslaten dan een reguliere was. Dat heeft, volgens de onderzoekers, te maken met de grote hoeveelheid water die bij de fijne was gebruikt wordt. En hoe meer water een wasbeurt gebruikt, hoe meer plastic microvezels door de afvoer het riool in gejaagd worden.

Daar moest ik zelf even van bijkomen, moet ik eerlijk bekennen. Want betekent dit dat een ecowasje, waarbij je dus minder energie verbruikt maar meer water, ook meer microvezels het milieu in pompt? Als dat zo is, ben ik helemaal niet zo ecovriendelijk bezig als ik dacht. Maar dan kom ik toch weer terug bij het begin: was zo min mogelijk. En: koop geen kunststof kleren waar plastic microvezels in zitten (ook niet als die gemaakt zijn van gerecycled plastic uit de oceaan). Niet alleen laten die plastic microvezels los, maar ze hebben ook de neiging om geurtjes (zoals zweet) langer vast te houden. Natuurlijke stoffen als katoen en linnen hoef je daarom minder vaak te wassen en wol is zelfs zelfreinigend en hoef je helemaal niet te wassen.

Er zijn overigens ook speciale waszakken te krijgen die ervoor zorgen dat de microvezels niet in het milieu terecht komen. Mijn enige vraag daarbij is: als de microvezels -onzichtbaar voor het oog- inderdaad in die waszak achterblijven, wat doe je daar dan mee? Die zak kan je dan niet uitwassen of uitkloppen.

Dan is er nog één ding waar ik het graag over wil hebben: wasverzachter. Kort gezegd: het is slecht voor het milieu, je kleding en je gezondheid. Wasverzachters laten vaak een dun laagje achter op de stof waardoor deze zachter aanvoelt, maar dit kan ook huidirritatie veroorzaken. Bovendien bouwen die laagjes na elke wasbeurt op, waardoor de vochtabsorptie van de stof na verloop van tijd minder wordt. Dat is vooral bij sportkleding niet heel praktisch.

Daarbij komt, dat het vaak ook een dun laagje in je wasmachine achterlaat. Hierdoor gaat die eerder stuk of is de machine zelf gewoon niet meer zo schoon als je zou denken en willen. Zelf gebruik ik sinds een tijdje azijn als wasverzachter. Dat werkt als een tierelier: het spoelt de zeepresten uit de machine en je kleding, helpt bij het verwijderen van vlekken en werkt als wasverzachter. En nee, je was gaat er niet zurig van ruiken, mocht je dat denken. Zelfs mijn moeder is om en wil niet anders meer.

Hoe vaak en hoe doe jij de was? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.