Autofabrikanten die hun productie moeten stilleggen en PlayStations die niet geleverd worden. Het is het gevolg van het wereldwijde tekort aan computerchips. In Taiwan staat 's werelds grootste fabrikant onder grote druk, zeker nu het land worstelt met de ergste droogte in decennia. Om de slurpende chipfabrieken van voldoende water te kunnen voorzien, is de kraan van boeren al dichtgedraaid.

De natuur is behoorlijk in de war in Taiwan. In het Aziatische land valt het normaal gezien vaak met bakken uit de hemel. Zo kun je bij metrostations zelfs gratis paraplu's lenen.

Maar vorig jaar stokte de regenval. Er kwam geen enkele tyfoon het land over, wat normaal zo'n drie tot vier keer per jaar gebeurt en cruciaal is voor de watertoevoer.

Het gevolg is de ergste droogte in 56 jaar. Een nachtmerriescenario voor TSMC, de belangrijkste fabrikant van halfgeleiders, oftewel computerchips. Taiwan produceert zo'n negentig procent van de meest geavanceerde chips die in elektronica worden gebruikt. Je vindt ze in telefoons, koffieautomaten, printers, auto's, noem maar op.

Het zou iedere dag gaan om zo'n 200 miljoen liter, omgerekend zo'n 80 olympische zwembaden. Dat water kan niet zomaar uit zee komen, vertelt hoogleraar Bram Nauta van de Universiteit Twente. "Het moet heel schoon en zuiver water zijn, anders gaan de chips kapot. Het wordt tijdens de productie gebruikt om te spoelen."

De chipsector is van groot belang voor de Taiwanese economie. Om te voorkomen dat de fabrieken stil komen te liggen, heeft Taiwan voor anderen de kraan al volledig dichtgedraaid.

Zo mogen boeren hun land niet meer besproeien. Als gevolg vergaat zo'n 75.000 hectare aan gewassen. De regering trekt daarvoor de portemonnee: rijstboeren worden gecompenseerd voor de verloren oogsten.

Ook op andere manieren wordt de droogte bestreden. Taiwan heeft de waterdruk en -toevoer teruggeschroefd, en met behulp van chemicaliën en vliegtuigen is zelfs geprobeerd om kunstmatig regenwolken te creëren. Verder wordt er versneld gewerkt aan nieuwe waterputten en installaties die zeewater kunnen zuiveren.

Het wereldwijde tekort aan chips is ontstaan sinds de coronacrisis en raakt veel sectoren, zoals de auto-industrie. "Die sector heeft aan het begin van de pandemie in paniek veel orders afgezegd. Bang dat minder mensen een auto zouden kopen. De fabrikanten zijn het gewend om weinig voorraden te hebben, want dat kost nu eenmaal veel geld", vertelt Nauta.

"Maar tegelijkertijd gingen we massaal thuiswerken, en zagen de chipfabrieken de bestellingen toch fors toenemen. We kochten massaal nieuwe telefoons, webcams en laptops. De fabrieken draaien overuren, en nu staan autofabrikanten weer achteraan de rij. Net als veel kleinere bedrijven die minder machtig zijn dan bijvoorbeeld Apple."

Nauta verwacht niet dat het probleem snel is opgelost. "Dit gaat nog zeker maanden en misschien wel jaren duren." Met hogere prijzen als gevolg. "Als er een tekort is, dan wordt het duurder."

De oplossing lijkt simpel: meer chipfabrieken bouwen. Maar dat kan niet zomaar.

"Het is heel duur om een chipfabriek te bouwen. Dan moet je al snel denken aan tientallen miljarden, en het duurt een paar jaar voordat alles werkt", vertelt Nauta. Hij vergelijkt de orde van grootte met een kerncentrale. Daarnaast willen de fabrieken zeker weten dat ze genoeg klandizie hebben. "Als de bestellingen wat afnemen, maakt het bedrijf direct grote verliezen."

Dat naast Taiwan slechts een handjevol andere landen de chips produceert, laat zien hoe kwetsbaar de industrie is. Ook voor slechte weersomstandigheden. Dit jaar moest in Amerika een chipfabriek ook al een maand dicht, toen vanwege extreem winterweer in de staat Texas. "Ook moet je rekening houden met aardbevingen", vult Nauta aan.

In Taiwan wordt intussen gebouwd aan nieuwe fabrieken, maar op de korte termijn hopen ze vooral op veel regen. De chipindustrie kan niet nog meer vertraging gebruiken.