Magnetische kaakklemmen in je mond die moeten voorkomen dat je stiekem toch dat frietje pakt. Een universiteit in Nieuw-Zeeland ligt flink onder vuur vanwege een opmerkelijke uitvinding, die als doel heeft de ‘wereldwijde obesitasepidemie’ te bestrijden. Critici spreken van een ‘griezelig, onmenselijk en bizar’ hulpmiddel. Onderzoekers die het eigenaardige apparaat hebben ontwikkeld, zeggen dat de bedoeling ervan verkeerd wordt geïnterpreteerd. ‘Het is vooral bedoeld voor patiënten die een operatie moeten ondergaan.’

De zogeheten DentalSlim Diet Control, ontwikkeld door medische professionals van de Nieuw-Zeelandse Universiteit van Otago, is een magnetisch apparaat dat bij een patiënt op de boven- en ondertanden wordt aangebracht. Dankzij op maat gemaakte bouten wordt het voor patiënten onmogelijk wagenwijd hun mond open te doen. Stiekem op de bank die chocoladereep naar binnen werken is er dus niet meer bij.
Foto

‘Het stelt dragers in staat de mond slechts 2 millimeter te openen, waardoor ze afhankelijk zijn van een vloeibaar dieet’, valt te lezen in een vandaag gepubliceerd persbericht. Uit de tekst, die op sociale media met afschuw wordt ontvangen, valt niet af te leiden dat het om een grap of publiciteitsstunt gaat.

Het apparaat is de afgelopen vijf jaar geperfectioneerd aan de Universiteit van Otago, in samenwerking met Britse experts. Proefkonijnen die twee weken met het apparaat rondliepen, verloren gemiddeld 6,36 kilogram en waren volgens de onderzoekers ‘uiterst gemotiveerd’ om na de proef door te gaan met afvallen.

,,Patiënten die dit echt willen, moeten toegewijd zijn”, zegt professor en hoofdonderzoeker Paul Brunton. ,,Voor de mensen die het echt moeilijk hebben - en laten we eerlijk zijn, dat zijn miljoenen mensen over de hele wereld - is dit een manier om ze weer terug te brengen naar normale eetgewoontes.”

De nu al omstreden DentalSlim is volgens Brunton een ‘effectief, veilig en betaalbaar hulpmiddel’ voor patiënten die al jaren strijden tegen obesitas. ,,De belangrijkste barrière voor mensen die succesvol willen afvallen, is discipline. Dit helpt hen nieuwe gewoonten aan te leren, waardoor ze gedurende een bepaalde periode een caloriearm dieet kunnen volgen. Het brengt het hele proces echt op gang”, stelt Brunton. De hoofdonderzoeker spreekt van een ‘economisch aantrekkelijk alternatief’ voor chirurgische ingrepen. ,,Feit is dat er geen nadelige gevolgen zijn met dit apparaat.”

Sinds de aankondiging van de DentalSlim worden de professor en zijn team echter overladen met kritiek van over de hele wereld. De universiteit heeft op Twitter daarom een paar extra berichten geplaatst. ‘Ter verduidelijking: het apparaat is niet bedoeld als hulpmiddel voor snel of langdurig gewichtsverlies; het is eerder bedoeld om mensen te helpen die een operatie moeten ondergaan, maar die dat niet kunnen, totdat ze zijn afgevallen’, stellen de onderzoekers.

Tijdens het experiment, waarvan de bevindingen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature zijn gepubliceerd, merkten onderzoekers op dat de meeste proefkonijnen zo nu en dan ongemak ondervonden door het apparaat, zoals met het uitspreken van bepaalde woorden. Op sociale media wordt de vinding dan ook afgeschilderd als een ‘martelapparaat’. ‘Ik vind dit absoluut verschrikkelijk. Hoe vernederend’, schrijft iemand bijvoorbeeld. ‘Je hebt dit martelwerktuig niet nodig om op een vloeibaar dieet te gaan’, meldt een ander.

De beschuldigingen van mishandeling en marteling wijst de universiteit van de hand. Patiënten kunnen het hulpmiddel via een veiligheidsfunctie namelijk op elk moment uitschakelen. Ook blijven ademhalen en praten nog gewoon mogelijk. Wel is het de bedoeling dat patiënten ongeveer twee of drie weken het vaste voedsel laten staan. Alleen dan is echt resultaat mogelijk. ‘Dit zou een gefaseerde aanpak van gewichtsverlies mogelijk maken, ondersteund door advies van een diëtist’, stelt de universiteit.

Volgens de Universiteit van Otago laten recente onderzoeken zien dat 1,9 miljard volwassenen wereldwijd te zwaar zijn. Overgewicht of obesitas leidt volgens de onderzoekers tot ongeveer 2,8 miljoen sterfgevallen per jaar. Naar schatting zal in 2030 ongeveer 57 procent van de volwassen wereldbevolking overgewicht of obesitas hebben. Dit kan volgens professor Brunton voor veel mensen drastische gevolgen hebben, zoals depressie, eetstoornissen en stigmatisering of discriminatie.

De volgende stap voor de universiteit is om een ​​commerciële partner te vinden om de unieke componenten te ontwikkelen en om een ​​grotere proef met nog meer patiënten te starten.