Duurzame Winterspelen. Dat is wat Peking beloofde toen de stad zich kandidaat stelde als gastheer voor de Winterspelen. Een evenement dat volledig afhankelijk is van kunstsneeuw. "Daar hebben we inderdaad een hoop water voor nodig", zegt Paul Lambert, die de pistes prepareert in Secret Garden, Zhangjiakou.

Zhangjiakou, stad van sneeuw en ijs en fabuleuze skiresorts. Zo noemt het organiserend comité het decor waar de sneeuwsporters vanaf de eerste week van februari hun afdalingen zullen inzetten. Het kwik zakt er in de winter tot diep onder het vriespunt. Maar het is ook een regio die kampt met grote droogte. Neerslag en dus sneeuw valt er nauwelijks.

"Deze Spelen zijn ontzettend afhankelijk van kunstmatige sneeuw", zegt sneeuwmaker Lambert, op de plek waar straks verschillende freestylesporten zullen worden gehouden, zoals slopestyle en de snowboardcross. "Het feit dat er dit jaar meer koude periodes zijn geweest, maakt dat we meer sneeuw hebben kunnen produceren dan in andere jaren."

Intensieve landbouw en rappe verstedelijking hebben de druk op de schaarse waterreserves in de regio flink opgevoerd. Naast de spierwitte pistes waar de klus al zo goed als geklaard is, zien de nog ongeprepareerde pistes er grauw uit. Rotsen en kiezels, zand en modder: er is werk aan de winkel voor de sneeuwmakers.

"Voor deze pistes hebben we tot nu toe zo'n 112.000 kubieke meter water gebruikt," staat in het notitieboekje van de Nieuw-Zeelander Lambert. "Daarmee zitten we op ongeveer een kwart van wat we hier tijdens de Spelen in totaal nodig hebben."

Veel te kiezen was er niet, toen de Spelen in 2015 werden vergeven: naast Peking deed alleen Almaty in Kazachstan een gooi naar het evenement. Kandidaat-steden in democratische landen als Polen, Noorwegen en Zweden trokken zich terug vanwege een gebrek aan steun onder de bevolking en de politiek.

In het autoritair geleide China is het gebrek aan sneeuw geen belemmering. Ook bij vorige Winterspelen in onder meer Pyeongchang (Zuid-Korea) en Sotsji (Rusland) werd gebruikgemaakt van kunstsneeuw. En, zo beloofde het Chinese organiserende comité in het bidbook: het worden duurzame Spelen.

Zhangjiakou verbruikt in de periode rond de Spelen volgens schattingen van het organiserend comité zo'n 1,9 miljoen kubieke meter water, waarvan 730.000 kubieke meter voor het maken van sneeuw.

Yanqing, gastheer van de sleesporten en het alpineskiën, denkt zo'n 890.000 kuub aan water nodig te hebben. De waterbehoefte van de evenementen binnen Peking zijn niet gespecificeerd, maar Yanqing en Zhangjiakou zijn gezamenlijk goed voor ruim 1100 olympische zwembaden met water.

"Het is inderdaad een droog gebied, en we hebben veel water nodig", zegt Lambert. "Maar uiteindelijk smelt de sneeuw en vloeit het water terug de vallei in. Op een bepaalde manier profiteren de lokale boeren daarvan. Zij krijgen water dat ze anders mogelijk niet hadden gehad."

Dat is ook de lezing van de autoriteiten, die zeggen stevig in te zetten op waterbesparende maatregelen. "Het kunstmatige sneeuwsysteem maakt gebruik van 's werelds meest geavanceerde technieken, en is hoogrenderend", benadrukt Yan Jiarong van het organisatiecomité op een persconferentie. "Verspilling van waterreserves wordt voorkomen, impact op het milieu is er niet."

Liever praat men over wat "CO2-neutrale Spelen" is gaan heten. Zo zou er binnen de olympische bubbel in Peking alleen worden gereden op aardgas en stroom. Yanqing en Zhangjiakou zetten bussen in die rijden op waterstof. Energie wordt veelal opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen, zoals wind.

Critici plaatsen vraagtekens bij het bouwen van skiresorts in de bergen, maar de locoburgemeester van Zhangjiakou, Liu Haifeng, zegt dat aan alles is gedacht: zo zijn er massaal bomen geplant. "In het wedstrijdgebied in Chongli ligt de bebossing nu op 81,02 procent", stelt hij. In 2015 was dat nog zo'n 50 procent. Het zijn bomen die het zand van de Mongoolse woestijnvlaktes moeten tegenhouden en erosie moeten tegengaan. Ook zouden ze water beter vasthouden en CO2-uitstoot helpen 'neutraliseren'.

Vragen stellen over duurzaamheid heet in de staatsmedia al gauw een 'hetze van de westerse media', zoals partijspreekbuis Global Times het afgelopen week omschreef. Het onderwerp ligt gevoelig: meerdere Chinese experts stelden geen interviews te willen geven over het onderwerp.

Greenpeace wilde dat wel en toont zich mild. "Als we puur kijken naar het gebruik van water denk ik dat het relatief duurzaam is", zegt Gan Yiwei, campaigner bij Greenpeace. "Uiteraard hopen we wel dat men ook op de langere termijn, als de Olympische Winterspelen voorbij zijn, oog blijft houden voor duurzaamheid."

Volgens Peking zit dat wel snor. "Wat vroeger de Water Cube was (gebouwd voor de Olympische Zomerspelen van 2008), is nu omgebouwd tot de Ice Cube", zegt Yan van het organisatiecomité. "De basketbalhal in Wukesong doet nu dienst als ijshockeyhal." De Ice Ribbon, waar de langebaanschaatsers zullen strijden om de medailles, is wel nieuw, maar het gros van de stadions werd ook tijdens de Spelen van 2008 al gebruikt.

De autoriteiten denken dat veel van de faciliteiten ook na de komende Spelen worden benut, onder meer door wintersport toegankelijker te maken voor grotere groepen Chinezen. "Een industrie waar bovendien een groot deel van de mensen in Zhangjiakou al een baan in heeft gevonden de afgelopen jaren", zegt locoburgemeester Liu. "De sneeuwrijstkom", noemt hij dat. Een baan voor het leven.
Foto