Opmerkelijk nieuws uit Amerika: een vrouw zal twee keer bevallen van dezelfde zoon. Artsen voerden via een keizersnee een operatie uit aan de open rug van het ongeboren kind. Daarna ging het voor de resterende elf weken van de zwangerschap terug de baarmoeder in.

Volgens een artikel in de Britse krant The Mirror ontdekte mode- en lifestylevlogger Jaiden Ashlea na 19 weken zwangerschap dat haar kind een open rug had. Artsen vertelden dat er 'geen hoop' was en dat haar baby hersendood ter wereld zou komen.

De vrouw uit de Amerikaanse staat Florida wendde zich vervolgens tot een ziekenhuis in de stad Orlando, waar chirurgen de hersteloperatie uitvoerden. De aanstaande moeder plaatste daarna een videoboodschap op haar TikTok-kanaal.

"Deze operatie is niet nieuw, maar wel bijzonder", reageert gynaecoloog Koen Deurloo van het Diakonessenhuis in Utrecht. "In Amerika gebeurt het al zeker twintig jaar. In Leuven in België doen ze het ook. Men is ermee bezig in het Rotterdamse Erasmus, daar worden al chirurgen getraind."

De operatie gebeurt het liefst zo vroeg mogelijk, legt Deurloo uit. "Bij een open rug wordt de schade in twee stappen aangericht. Bij kinderen met een open rug wordt de wervelkolom niet goed aangelegd. Vooral in de tweede helft van de zwangerschap gaat de 'second hit' tellen: het vruchtwater, dat best agressief is, maakt het openliggende weefsel kapot."

Daardoor raakt het ruggenmerg verder beschadigd. Het ruggenmerg vormt samen met het brein het zenuwstelsel. Het is eigenlijk de verbinding tussen je brein en je lichaam. Loopt dat schade op, dan blijft de ontwikkeling van een foetus lichamelijk en geestelijk achter.

De kans dat een kind na een zogeheten 'foetale behandeling' kerngezond ter wereld komt, is alsnog zeer klein, zegt Deurloo: "Er is nog steeds een hoger risico dat zulke kinderen met mentale en fysieke problemen geboren worden. Al is dat risico na de operatie wel kleiner."

Volgens de gynaecoloog is het niet vanzelfsprekend dat deze operatie in de toekomst standaard wordt in geval van foetussen met een open rug. Andere opties zijn 'niets doen en afwachten' of de zwangerschap afbreken.

"Je moet eerst afwegen hoe groot de kwaliteit van leven voor het kind kan zijn", zegt Deurloo. "Tegelijk is het voor de moeder een heftige ingreep. Een natuurlijke bevalling is hierna ook niet meer mogelijk."

In Nederland worden wel 'foetale behandelingen' uitgevoerd, zegt Deurloo, maar meestal gaat het daarbij om ingrepen met een kijkbuisje, zoals bij een kijkoperatie. "Op die manier wordt bijvoorbeeld een verbinding van bloedvaten tussen een tweeling weggebrand, zodat die geen bloed meer bij elkaar kunnen 'stelen'. Dat gebeurt inwendig, met een laser."

In het Rotterdamse ziekenhuis Erasmus MC worden momenteel chirurgen opgeleid om foetale chirurgische operaties uit te voeren, zegt een woordvoerder tegen RTL Nieuws. "We trainen samen met chirurgen uit Leuven in België, waar deze operaties al worden gedaan. Wij hopen het in Rotterdam later dit jaar te kunnen aanbieden. Daarnaast trainen we samen met de TU Delft op 3D-modellen."

De chirurgische variant van de foetale ingreep zal niet massaal voor andere kwalen ingezet worden: "Zoals ik al zei is het voor de moeder een zware ingreep. Dat doe je een vrouw niet aan om een klompvoetje recht te zetten. Dat zou niet in verhouding staan. Er zitten risico's aan operatie voor moeder én kind, zoals een vroeggeboorte."

Deurloo moet lachen om de vraag of we wel echt van twee geboortes kunnen spreken. "Ach, niet helemaal natuurlijk, want er wordt niet echt een kind op de wereld gebracht. Het kind wordt deels uit de baarmoeder gehaald, dus je bent wél een eind op weg."