Een klap in het gezicht. Zo ervaarde Nikki de deur die voor haar dichtsloeg, toen ze naar binnen wilde bij een populair studentencafé in hartje Utrecht. Als mbo-student schoonheidsspecialiste mocht ze er niet in. Haar vrienden die op het hbo studeren waren wél welkom. "We hadden gehoopt dat de kloof naar het hbo en wo sneller gedicht zou worden", zegt de mbo-belangenvereniging.

Toen ze begin maart in de rij stond voor studentencafé De Kneus twijfelde Nikki (toen 18, nu 19) er eigenlijk niet over dat ze binnen zou komen. Ze had de studentenpas van de mbo-instelling waar ze studeert op haar telefoon staan. "En ik was er al eens eerder geweest. Toen mocht ik wel naar binnen", vertelt Nikki. "Ik was met een paar vriendinnen en nog wat vrienden die allemaal binnenkwamen, maar ik niet. Ik werd geweigerd omdat ik op het mbo zit. Alleen studenten van het hbo en de universiteit zijn hier welkom, kreeg ik te horen."

De portier wist Nikki daarmee precies op haar zere plek te raken, zegt ze. "Mijn beide zussen hebben allebei vwo gedaan. Ik voelde me daar al onzeker over. Als je dan ook nog wordt weggestuurd omdat je op het mbo zit, terwijl al je vrienden wel naar binnen mogen, is dat zeer kwetsend. Ik voelde me er erg rot over."

Bij café De Kneus zeggen ze zich niet te kunnen voorstellen dat Nikki daadwerkelijk geweigerd is. "Maar het klopt dat we ons richten op hbo- en wo-studenten", zegt eigenaar Frank de Beus. "Dat is onze doelgroep, omdat daar ook een heel studentenleven omheen zit. Zij hebben studentenhuizen, verenigingen en ondernemen activiteiten met elkaar. Meer dan mbo'ers dat doen. Wij zijn maar een klein café en kunnen ons niet op iedereen richten. We hebben verder niets tegen het mbo."

Het studentenleven onder mbo'ers wordt inderdaad anders beleefd, erkent Quin Blokzijl van mbo-belangenvereniging JOB. "Maar dat neemt niet weg dat je als student het recht zou moeten hebben op een studentenleven. Op dat vlak is er voor mbo'ers nog een wereld te winnen. Als JOB zijn we hier best teleurgesteld over. Sinds 2020 zijn mbo'ers officieel studenten. We hadden gehoopt dat de kloof naar hbo- en wo-studenten gedicht zou worden, maar het zal nog wel even duren voordat we zover zijn."

Toen Nikki - in tranen - thuiskwam, nam ze contact op met antidiscriminatienbureau Art 1. Midden-Nederland. Die kunnen - helaas voor Nikki - niet zoveel voor haar doen. "Jammer genoeg is het zo dat weigeren op grond van opleidingsniveau niet wordt gezien als discriminatie", zegt een woordvoerder van Art. 1. "Hoe spijtig ook, volgens de wet mogen mensen op grond daarvan worden uitgesloten."

"Aan de telefoontjes die we binnenkrijgen, merken we dat vooral mbo-studenten daartegenaan lopen", zegt de woordvoerder. "Voorheen ontvingen we weleens klachten dat sommige horecagelegenheden alleen toegankelijk waren voor 'studenten'. Sinds mbo'ers officieel ook studenten zijn, is het extra frustrerend voor hen wanneer ze toch niet worden toegelaten."

Volgens het College voor de Rechten van de Mens staan er in de wet twaalf persoonskenmerken omschreven op basis waarvan discriminatie kan plaatsvinden. Voorbeelden daarvan zijn bijvoorbeeld afkomst, geslacht, leeftijd of godsdienst. Opleidingsniveau hoort er níet bij. Er is daarom niets aan te doen. "Waarom dat zo is, durf ik niet te zeggen", laat een woordvoerster weten. "En dat het is toegestaan, betekent nog niet dat het wenselijk is."

In de gelijkebehandelingswetgeving worden de volgende twaalf discriminatiegronden genoemd:

Leeftijd
Seksuele gerichtheid
Godsdienst en levensovertuiging
Ras
Geslacht
Nationaliteit
Handicap of chronische ziekte
Politieke overtuiging
Burgerlijke staat
Soort contract (vast of tijdelijk)
Arbeidsduur (fulltime- of parttimewerk)

De kwestie werd gisteravond ook in de gemeenteraad van Utrecht besproken na vragen van de Partij van de Arbeid. "Horecaondernemers mogen alleen studenten van hogeschool of universiteit toelaten, wanneer zij dit duidelijk in hun deurbeleid hebben vermeld", bevestigde verantwoordelijk wethouder Dennis de Vries, duidelijk tegen zijn zin. "U begrijpt: ik vind daar wel wat van." Hij zegt in gesprek te gaan met horecaondernemers en de branchevereniging.

Wat het voor Nikki extra pijnlijk maakt is dat de beveiliger die haar wegstuurde zelf waarschijnlijk ook op het mbo heeft gezeten. "Hij zal wel door de kroegeigenaar geïnstrueerd zijn, maar op dat moment dacht ik echt: hoezo werk je hieraan mee?"

Eigenaar De Beus van De Kneus ziet het net even anders. Hij denkt dat Nikki gewoon pech heeft gehad. "In principe wordt niemand geweigerd op basis van wat er op zijn of haar studentenpas staat. Zolang het niet om grote groepen gaat, staan we oogluikend wel wat toe."