Een Chinese huisvrouw die zich voordeed als geleerde plaatste de afgelopen jaren honderden overtuigende maar totaal verzonnen artikelen over de Russische geschiedenis op Wikipedia.

De nep-artikelen op de Chinese versie van de open online-encyclopedie kwamen vorige maand aan het licht, meldt Vice. De Chinese romanschrijver Yifan deed voor een nieuw boek onderzoek op Wikipedia en stuitte op een boeiend artikel over een bepaalde mijn in het middeleeuwse Rusland. Bij doorklikken naar verwante artikelen kwam er een coherent en logisch verhaal naar voren.

Toch blijkt alle informatie in de artikelen compleet verzonnen. Plaatsen, gebeurtenissen, regimes: tot aan de samenstelling van de grond en de inhoud van mijnen – alles is bedacht door iemand met de gebruikersnaam Zhemao. In totaal schreef die gebruiker 206 artikelen voor de Chinese Wikipedia sinds 2019.

Het controlesysteem van Wikipedia, bestaande uit kunstmatige intelligentie en vrijwilligers, kon de artikelen blijkbaar niet van echt onderscheiden.

"De dingen die zij schreef zijn van hoge kwaliteit en de artikelen zijn onderling aan elkaar gekoppeld, waardoor een op zichzelf bestaand systeem ontstaat", zegt de Chinese Wikipedia-auteur John Yip tegen Vice. "Zhemao heeft eigenhandig een nieuwe manier bedacht om Wikipedia te ondermijnen."

Sommige artikelen van Zhemao vielen door hun lengte en hoeveelheid details op, en werden daarom door vrijwilligers vertaald naar onder meer het Engels. Zhemao viel pas door de mand toen schrijver Yifan de verhalen over Russische geschiedenis wilde bespreken met mensen die Russisch spraken. Toen bleek dat bronnen waar Zhemao naar verwijst helemaal niet bestaan.

De omvang van de vervalsing kwam aan het licht toen Yip en een groep vrijwilliger de artikelen van Zhemao uitkamden. De schrijfster kon zo lang haar gang gaan, omdat toezichthouders er vanuit gaan dat schrijvers op Wikipedia goede bedoelingen hebben. Zeker als het gaat om bijvoorbeeld relatief obscure gebeurtenissen in de geschiedenis, die met veel detail worden beschreven, gaan er geen alarmbellen rinkelen.

Zhemao dekte zich verder in door zichzelf te omschrijven als dochter van een Chinese diplomaat in Rusland. Nu is het account van Zhemao geblokkeerd en zijn al haar artikelen verwijderd. De echte identiteit van Zhemao werd bekend toen zij een excuusbrief plaatste. Daarin bekent ze huisvrouw te zijn, met enkel een middelbaar diploma. Ze spreekt geen Engels en Russisch.

De Chinese spreekt van een uit de hand gelopen web van leugens. "Zoals men zegt, om een leugen te verdedigen, moet je verder liegen", schrijft Zhemao. En dus bleef de vrouw schrijven en schrijven, waarbij sommige artikelen kennelijk de lengte benaderden van het boek The Great Gatsby, van ruim 45.000 woorden.

Zhemao verklaart dat ze verveeld en eenzaam was, omdat haar echtgenoot vaak weg is en ze geen vrienden heeft. Ze belooft iets nuttigs met haar leven te doen "en in het vervolg geen nutteloze dingen zoals dit meer te doen".