Dat er sinds de explosies in de Baltische Zee broeikasgas vrijkomt uit de lekkende Nord Stream-pijpleidingen, beschreef RTL Nieuws al eerder. Maar op veel meer bescheiden schaal, voltrok zich ook een ramp voor het lokale zeeleven. "Vissen die in de buurt van de explosies waren, gingen dood of werden doof."
Tinka Murk, mariene bioloog aan de Universiteit van Wageningen, legt uit: "Vissen hebben net als mensen gehoorbeentjes. Ze hebben dan geen flapjes aan de buitenkant, maar zeker wel oren. Als die worden overbelast, ontstaat tijdelijke of permanente schade."
De explosies die de pijpleiding beschadigden, zijn in de zee door merg en been gegaan, weet Murk. "Geluid draagt heel goed en ver in water. Het is niet voor niets het belangrijkste communicatiemiddel van alle dieren in de zee."
Hoe dichtbij vissen moesten zijn om schade op te lopen, is lastig in te schatten. "Simpelweg omdat er nooit onderzoek is gedaan naar het effect van zulke hevige explosies. Zeker is wel: dichtbij gingen vissen dood, iets verder weg raakten ze bewusteloos en werden ze misschien opgegeten, nog verder weg liepen vissen gehoorschade op." Haar gok: "Binnen een kilometer of tien wilde je daar niet zijn tijdens die knallen."
Voor de vissen die 'alleen' gehoorschade opliepen, betekent dat eigenlijk ook een doodvonnis: "Zij horen gevaar niet aankomen en vallen ten prooi aan andere vissen die op hen jagen."
Hoeveel vissen er zijn doodgegaan door de explosies – direct of indirect – is niet te zeggen. "Gelukkig gebeurde dit allemaal wat verder op zee. Binnen een kilometer of tien van de kust zijn veel meer riffen, daar is het voedselrijker. En dus is er meer leven. Maar die pijpleidingen zelf bieden ook huisvesting, daar woonden dus beslist ook vissen. En er kunnen ook grote scholen voorbij zijn gezwommen tijdens de knallen. Misschien waren er ook wel dolfijnen."
Op verschillende manieren is de lekkage van methaan uit de Nord Stream-leidingen intussen afgezet tegen het equivalent van het broeikasgas CO2, graadmeter voor de impact op het klimaat.
Een aantal berekeningen, waaronder eentje van persbureau Reuters, komt uit op rond de 6 miljoen ton CO2. Klimaatwetenschapper Zeke Hausfather vergelijkt dat op Twitter met de jaarlijkse uitstoot van ongeveer 1,4 miljoen personenauto's. Reuters trekt een lijn naar 'de jaarlijkse uitstoot van een middelgrote stad, zoals Havana, Helsinki of Dayton (Ohio)'.
Een ramp? "Voor het lokale zeeleven dat op het verkeerde moment op de verkeerde plek was, ja. Maar de echte milieuramp ontstaat toch door het ontsnappen van al dat methaan, een broeikasgas."
Een klimaatwetenschapper sprak eerder al over een hoeveelheid ontsnapt gas vergelijkbaar met de uitstoot van zo'n 1,4 miljoen personenauto's. De precieze effecten van al dat ontsnapte gas laten zich lastig voorspellen.
Voor de vissen schetst Murk desondanks een hoopvol perspectief. "Er ontstaat geen woestenij op de plek van de explosies. Even misschien. Maar zodra de bron is uitgebubbeld, gaan er na uur vissen in de buis wonen. "