ARNHEM - Het zal menig automobilist niet ontgaan zijn: bomen langs de weg die wit gemaakt zijn of verpakt in jute stof, als een soort steunkous. Maar waarom? Zijn de bomen ziek? Is het tegen rupsen? Of zijn ze zichtbaarder voor verkeer? Het blijkt toch anders te liggen. Bomenkenner Jasper Leliveld legt uit hoe het zit.
Leliveld komt uit Ugchelen. Met zijn bedrijf Leliveld Boom Service werkt hij voor zowel de overheid als particulieren. Hij weet wel waarom de bomen gewit en ingepakt worden. "Tegen de hitte", vertelt hij. "Het is om zonschade af te ketsen. De bomen worden ingepakt of er wordt een zonnebrandmiddel op de stam gesmeerd. Dat middel wordt op basis van kalk gemaakt. Je zag het vroeger ook veel in de kassen."
Vrachtwagens moeten erlangs
"Het wordt meestal aangebracht na werkzaamheden", vervolgt de expert. "Door het weghalen van bomen of door snoeiwerkzaamheden kan een boom ineens in de volle zon staan en dan is er schaduw nodig." Vaak wordt het snoeien langs de weg gedaan zodat auto's en vrachtwagens de bomen nog gewoon kunnen passeren. "Soms wordt ervoor gekozen om wat takstompjes te laten zitten. Dan ontstaat er ook schaduw."
De natuur lost zelf veel meer op dan wij wel eens denken
Zowel de zonnebrand als de verpakking gaat vanzelf weg. "De jute vergaat en ook de kalk verdwijnt." De jute wordt ook wel gebruikt door dieren als eekhoorns om nesten mee te maken. Maar moet de boom vervolgens niet opnieuw beschermd worden? "Tegen die tijd heeft de boom zelf weer voldoende schaduw op de stam gecreëerd, bijvoorbeeld door de takken te laten hangen. De natuur lost zelf veel meer op dan wij wel eens denken. Maar dat heeft vaak tijd nodig."

Maar hoe erg is zonneschade? Vallen de bomen dan om? "Ze gaan er niet dood aan", zegt Leliveld. "En bomen vallen ook niet zomaar om, daar zijn de wortels te sterk voor. Maar de boom beschadigt wel. De bast wordt zo warm, dat hij knapt en barst. En daar wordt de boom niet beter van. Het is eigenlijk gewoon wat zorg voor de bomen."
Om welke bomen gaat het?
Ook niet iedere boom wordt gewit. "Het zijn eigenlijk altijd beukenbomen. Die hebben een gevoelige bast. Je ziet het ook wel eens bij een esdoorn, maar de meningen over de effectiviteit van deze methode bij een esdoorn verschillen."
De witte bomen zijn nu onder meer te zien op de N310 tussen Arnhem en Otterlo. Vroeger viel het nooit op. Komt de methode nu meer voor dan vroeger? Leliveld: "Het inpakken met jute wordt al heel lang gedaan. In het buitenland wordt de kalk ook al langer gebruikt, in Nederland minder lang. Maar vroeger vielen dit soort dingen simpelweg minder op. Nederlanders zijn zich bewuster geworden van de natuur om zich heen. We zijn het belangrijker gaan vinden en dus letten we meer op. Dan zie je ook meer."
Foto