In de speciale coatings die windmolens moeten beschermen tegen roest zitten mogelijk stoffen die gevaarlijk zijn voor het milieu, blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De onderzoekers adviseren om bij nieuwe windturbines coatings te gebruiken waar geen of weinig gevaarlijke stoffen uit vrijkomen.

Voor jaar deed het RIVM al een eerste kort onderzoek (quick scan) naar de emissies van chemische stoffen bij windmolens, in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Er zit een beschermende verflaag (coating) op de mast en er zitten microplastics in de verflaag op de bladen van de wieken.

Deze stoffen kunnen door wind en regen ervanaf slijten en komen via het regenwater in de bodem en in het water terecht. Dat kan schadelijk zijn voor onder meer vissen en oesters in de Noordzee. En dat terwijl er steeds meer windmolens op de Noordzee worden gebouwd, vanwege de overgang naar duurzame energie.

Bij het vervolgonderzoek is informatie opgevraagd bij de fabrikanten van de coating. Bij welke Nederlandse windparken op zee zijn metalen en epoxycoatings (kunststof) aanwezig? Op die vraag kwam geen antwoord, aldus RIVM-onderzoeker Willie Peijnenburg.

"Het is speculeren waarom de fabrikanten niets laten weten. We hebben ons uiterste best gedaan om die gegevens boven water te krijgen. Dat is niet gelukt. In Nederland zitten ook met name de verkoopkantoren, die weten misschien niet wat voor coating er op de palen zit." Het dwong het RIVM wel om bij de berekeningen met het meest ongunstige scenario te werken waarbij de schadelijke stoffen wel gebruikt worden.

"Door het uitlogen kan er een zorgwekkende stof vanuit de coatings vrijkomen. Het gaat dan om bisfenol A. De grenswaarden die voor die stof gelden voor het zeewater zouden dan overschreden kunnen worden", aldus Peijnenburg. Nederlanders die oesters of vis uit de Noordzee eten, lopen waarschijnlijk geen gevaar. "We eten niet iedere dag vis of oesters."

Het RIVM heeft de verf niet zelf getest. "Die windmolens staan heel diep in het water. We hebben geen mogelijkheid om dat zelf te testen door er verf af te schrapen."

De Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA), branchevereniging van de windenergiesector, laat aan RTL Z weten ook geen specifieke informatie te hebben over de gebruikte soorten metalen en coating. "Wij vinden duurzaamheid erg belangrijk, maar wij hebben er ook begrip voor als individuele leden vanwege concurrentiegevoeligheid bepaalde informatie niet hebben kunnen delen."

Het RIVM gaat in dit onderzoek uit van de ongunstigste aannames en kan niet uitsluiten dat er stoffen vrijkomen, maar tegelijkertijd is niet duidelijk óf die schadelijke effecten er daadwerkelijk zijn, benadrukt de NWEA. "Het geeft dus vooral een indicatie van mogelijke risico's op milieuvervuiling."