De Nijl is de langste rivier van de wereld. Tenminste: volgens onze schoolboeken. Maar niet iedereen is het daarmee eens. Een groep wetenschappers gaat wel heel ver om te bewijzen dat de Amazonerivier de langste is.

Het zou maar zo kunnen dat na de expeditie in Zuid-Amerika heel wat leerboeken achterhaald zijn. En ook volgens het Guinness World Records en de Encyclopedie Britannica is de Nijl de langste rivier ter wereld. In Brazilië denken ze daar anders over: zo heeft iemand op de Portugese versie van Wikipedia geschreven dat de Nijl 'de tweede langste rivier' ter wereld is, achter de Amazone.

Om voor eens en altijd een einde te maken aan de discussie, gaat een groep wetenschappers de volledige lengte van de Amazone afvaren per kajak. In april volgend jaar beginnen ze in het Andesgebergte in Peru, om als het goed is zeven maanden later te eindigen aan de Atlantische oceaan.

"De Mount Everest is al duizenden keren beklommen", zegt de Braziliaanse expeditieleider Yuri Sanada tegen de Washington Post. "Meer dan 1500 mensen hebben de oceaan over geroeid. Maar in een kajak de hele Amazone afvaren? Dat is nog geen tien keer gebeurd. De hele rivier vastleggen, de geografie en biodiversiteit, dat is zelfs nog nooit gedaan."

De missie is niet alleen het meten van de Amazonerivier. De expeditieleden willen ook de biodiversiteit documenteren en de schade die het gebied rondom de rivier heeft opgelopen door menselijk handelen, zoals illegale houtkap.

Als alles goed verloopt, hopen de wetenschappers ook de Nijl op dezelfde manier af te varen. Maar de reis is niet zonder gevaren. Drugshandelaren gebruiken de Amazone als smokkelroute, en in sommige delen zijn rivierpiraten actief. Vorig jaar werden de Britse journalist Dom Philips en zijn Braziliaanse reisgenoot Bruno Pereira vermoord, tijdens onderzoek naar illegale praktijken in het Amazonegebied.

Tot een conclusie komen zal ook niet gemakkelijk zijn. Het meten is lastig doordat rivieren constant veranderen. Overstromingen spoelen hele bochten weg en kustlijnen draaien en mensen veranderen de koers van rivieren door het bouwen van kanalen, bruggen en wegen.

En dan is er nog de discutabele, maar misschien wel belangrijkste vraag: waar begint een rivier? Meet je vanaf de plek waar de grootste arm van de rivier ontspringt, of kies je voor het begin van de verste vertakking? In het geval van de Amazone kan het een paar honderd kilometer extra opleveren.

Ook waar een rivier eindigt, is niet altijd even duidelijk. Volgens sommigen is dat waar de hoofdstroom de zee bereikt, anderen zeggen dat de plek waar de langste vertakking van de rivier de zee bereikt het einde is.