Stel je bent de overheid die gesteld is boven een provinciale en een lokale overheid. En stel je bent minister van stikstof en natuur en je constateert dat een weg een piekbelaster is. Wat doe je dan? Uitkopen hoeft niet eens, want je kunt de weg sluiten of slechts heel beperkt voor gebruik open stellen. Maar zo makkelijk gaat dat niet.
De Gortelseweg, die door het Vierhouterbos en Gortelsebos slingert en de gemeenten Epe en Nunspeet doorkruist, staat al enige tijd ter discussie vanwege verkeersdrukte. Niet alleen toeristen maken gebruik van de route, maar ook sluipverkeer van en naar de snelweg A28, wat zorgen veroorzaakt bij aanwonenden en natuurorganisaties.
Mobiele data toonden aan dat gemiddeld 4.100 motorvoertuigen per etmaal gebruikmaken van de weg. Dat leidt tot overlast, vinden de bewoners aan de mooie, landelijke weg. Bovendien bleek uit berekeningen dat de Gortelseweg als een piekbelaster wordt beschouwd vanwege de stikstofuitstoot die het verkeer veroorzaakt. Piekbelasters zijn bedrijven die bovengemiddeld veel stikstof uitstoten op beschermde natuur, maar het kunnen ook wegen zijn waarover te veel verkeer gaat. Dat laatste geeft een argument om de sluipweg voor sluipverkeer te sluiten.
Stikstofminister Van der Wal erkent dat de totale stikstofuitstoot van het wegverkeer op deze route boven de drempelwaarde voor een piekbelaster uitkomt. Maar ze benadrukt dat de aanpak van piekbelasters gericht is op de veehouderij en industrie, niet op wegverkeer. Natuurschade van verkeer vindt ze minder erg dan die van boeren. Er zijn immers al internationale en lokale maatregelen die stikstofuitstoot van het wegverkeer terugdringen. Elektrificatie is de meest in het oog springende natuurlijk en verder het uitfaseren van ‘vuile’ voertuigen. verminderen en snelheidslimieten.
Volgens Van der Wal is het niet aan haar maar aan de provincie Gelderland om de stikstofuitstoot van de Gortelseweg en andere wegen in kaart te brengen. Die informatie moet leiden tot het totale pakket aan stikstofreducerende maatregelen in de provincie.
De provincie Gelderland heeft echter laten weten dat het een gemeentelijke weg betreft en dat zij daarom geen uitspraak hierover zal doen. De gemeente Epe is van plan om binnen twee jaar met weggebruikers en omwonenden een plan te ontwikkelen voor een toekomstgerichte inrichting van de weg. De gemeente Nunspeet heeft op dit moment nog geen concrete plannen voor de Gortelseweg. De minister staat nu in haar hemd. Zal ze de lokale en provinciale overheid dwingen om tot een reductie te komen of laat ze de zaak op zijn beloop?
Het is een interessante zaak, want er zijn in Nederland nogal wat wegen die als piekbelaster mogen geleden. Wat bijvoorbeeld te denken van de A1 die vrijwel pal langs het Naardermeer loopt? Extinction Rebellion kan er heel wat autoverkeer mee platleggen zonder van Utrechtse Baan in Den Haag te worden gespoten. Een overtuigend argument is bovendien dat in 2020 een otter omkwam als gevolg van de A1. Er rijden daar dagelijks zo’n 135.000 auto’s aan één kant van de weg.