In januari dit jaar hadden bijna 125.000 huishoudens problematische schulden mede door verhoogde, niet betaalde verkeersboetes van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Dat schrijft de Volkskrant, die onderzoek deed naar de impact van alle opgelegde verkeersboetes van de afgelopen drie jaar.

Uit onderzoek van de krant blijkt dat de betalingsdruk tot nog grotere financiële problemen leidt, en lichte verkeersovertredingen stijgen bovendien sneller dan zware verkeersovertredingen. "Onmenselijk, het is toch niet de bedoeling dat de overheid mensen in problemen brengt?", zegt een schuldhulpverlener tegen de krant.

Een kwart van alle boetes wordt uitgedeeld omdat mensen hun auto's, motoren en bromfietsen onverzekerd laten. Dat doen ze soms moedwillig, maar ook omdat ze de maandelijkse last niet kunnen dragen. De boetes die daarop volgen door controle van de RDW kunnen na verhoging oplopen tot 2400 euro per jaar. En de enveloppen blijven komen.

Bij snelheidsovertredingen stijgt de aanmaning bij lichte overtredingen relatief harder dan bij zware overtredingen (35 kilometer per uur en harder). Zo stijgt de boete met 50 procent na een eerste herinnering, bij een tweede verdubbelt de boete voor een lichte snelheidsovertreding.

Maar een bekeuring voor een zware verkeersovertreding gaat eerst met 20 euro omhoog, en bij een tweede aanmaning met 20 procent. Zo is, na alle aanmaningen, een boete voor 30 kilometer per uur te hard 1047 euro, maar een boete voor 35 kilometer per uur te hard 'slechts' 509 euro, becijferde de krant.

Het CJIB is, op de Belastingdienst na, de grootste schuldeiser in Nederland. En de overheidsinstanties zijn volgens schuldhulpverleners niet of weinig buigzaam als het gaat om het aanpassen van betalingstermijnen. "Ze zijn harder dan particuliere incassobureaus", zegt een schuldhulpverlener tegen de Volkskrant.

De opbrengsten van de aanmaningskosten gaan niet naar de Belastingdienst of het ministerie van Financiën, maar naar het ministerie van Veiligheid en Justitie, dat verantwoordelijk is voor het CJIB. Volgens de krant heeft het ministerie daarom een belang bij verhoogde boetes.

Demissionair minister van Justitie ­Dilan Yesilgöz zegt tegen de krant dat verhogingen "fors en ingrijpend kunnen zijn", om eraan toe te voegen dat die ook te voorkomen zijn door boetes op tijd te betalen of gebruik te maken van een betalingsregeling.

Gemiddeld worden jaarlijks 8 miljoen verkeersboetes uitgedeeld. 900.000 daarvan worden niet direct betaald, en in 459.000 gevallen kwam er een tweede aanmaning van CJIB. Daardoor steeg het totale jaarlijkse boetebedrag van 707 miljoen naar 844 miljoen euro.

Justitie zegt tegen de Volkskrant dat het eind 2024 een onderzoek afrondt dat kijkt naar de doelmatigheid van verhoging van boetes en kijkt hoe het oplopende schulden kan verminderen.