Eerder dit jaar fotografeerden wetenschappers een bijzonder object in de bossen van Peru. Niemand – en dan ook echt niemand – wist wat het was. De meeste bezoekers op Scientias.nl vermoedden in september dat de creatie is gebouwd door een spin. Maar is dat echt zo? Entomoloog Phil Torres trok het Amazonegebied in en vond de bouwer van dit mysterieuze object.

De foto’s van de bijzondere zijden structuren werden vier maanden geleden op Facebook gepubliceerd door Troy Alexander van het Tambopata Research Center. “We staan versteld,” zo schreef Alexander erbij. “Deel het alsjeblieft en laat het ons weten als jij of iemand anders ons kan vertellen wat dit is.”

Het is lastig om te achterhalen wie zo’n structuur bouwt. “Wanneer je iets observeert, moet je net zo lang blijven om alle puzzelstukjes in elkaar te laten vallen”, zegt Torres van de Rice universiteit. “Ik vond het verrassend lastig om deze puzzel op te lossen.” Toch slaagde zijn onderzoeksteam erin om de dader op te sporen.
Op 10 december vertrok het team van Torres naar een klein eiland in het Amazonegebied. Torres was de eerste die de kleine torentjes spotte. “De structuur was zichtbaar op de stam van een cecropiaboom”, vertelt Torres. “Het was zó klein. Veel kleiner dan dat ik had verwacht.” De structuren hebben een diameter van ongeveer zes millimeter en lijken dus flink opgeblazen op de gepubliceerde Facebook-foto’s.

De dagen daarna vond het team veertig soortgelijke structuren. “We troffen de zijden torentjes in groepen aan”, vertelt Geena M. Hill van het Florida Museum of Natural History. Maar wie bouwden deze mooie torens? En wat is het nut? Op 16 december kwamen twee eitjes uit in deze structuren en kropen er twee kleine spinnetjes rond. De dag daarna werd er opnieuw een spinnetje geboren. De zijden torentjes zijn dus kraamkamers voor spinnen. Wel vrij bijzondere kraamkamers. Ieder torentje bevat namelijk slechts één ei. “Traditioneel gezien legt een vrouwtje meerdere eitjes en vervolgens worden deze eitjes beschermd”, zegt Torres. “Dit is het tegenovergestelde.”
De wetenschappers zijn er nog niet uit wat de identiteit is van de jonge spinnen. Mogelijk zijn de jonkies springspinnen, een spinnenfamilie met zeer uitstekend ontwikkelde ogen. Springspinnen bouwen geen spinnenwebben, maar gebruiken wel spinragdraad om zichzelf te zekeren voor ze een sprong wagen.
En welke bezoeker van Scientias.nl gaf in september het eerst het goede antwoord? Bendehun gaf als eerste een vrij nauwkeurig antwoord. “Een kinderkamer voor jonge spinnen met cocon in het midden”, gokte Bendehun. “Als ze hier verblijven zullen ze relatieve veiligheid genieten, terwijl ze zich kunnen voeden aan aan de insecten die aan de ‘afrastering’ blijven kleven.” Of deze laatste stelling waar is? Daarvoor zullen de onderzoekers van de Rice universiteit in 2014 nog een keertje terug moeten gaan. Foto