Robert Mugabe, president van Zimbabwe en verantwoordelijk voor talloze moorden en bloedige conflicten met buurlanden. Het is niet bepaald de eerste naam die opkomt als mogelijke winnaar voor een vredesprijs. Daar dacht China anders over, het land reikte de president onlangs de Confucius Vredesprijs uit. Hoe kon Mugabe die winnen?

"Sinds hij voorzitter werd van de Afrikaanse Unie in 2015, reist Mugabe de wereld over om vrede te promoten op het Afrikaanse continent."

Mugabe staat niet bekend als de vriendelijkste president. Hij bestuurt zijn land sinds 1980 met strakke hand. Hij zou systematisch geweld toepassen en zijn politieke vijanden martelen om aan de macht te kunnen blijven. Ook wordt hij gezien als de aanstichter van de politieke malaise in het land. Hij voert daarnaast een agressieve anti-blanke politiek. Zo sprak hij ooit de beroemde woorden: "De enige blanke die je kunt vertrouwen is een dode blanke."

Volgens de jury van de prijs heeft Mugabe echter zijn leven gebeterd. "Sinds hij voorzitter werd van de Afrikaanse Unie in 2015, reist Mugabe de wereld over om vrede te promoten op het Afrikaanse continent", zo valt in hun officiële juryrapport te lezen. Hij probeert bovendien 'onvermoeibaar' om "politieke en economische vrijheid in zijn land te brengen en zijn burgers in vrede te laten leven."

Dit alles was voor de jury genoeg om de prijs aan de president uit te reiken. Hij liet zijn tegenstanders, onder wie Microsoft-oprichter Bill Gates en secretaris-generaal van de VN Ban Ki Moon, ver achter zich.

Mugabe kon overigens de prijs niet zelf in ontvangst nemen. Hij was op dat moment in New York voor een VN-bijeenkomst waar hij andere wereldleiders eraan herinnerde dat ze 'geen homo's zijn'. Mugabe staat bekend als een felle tegenstander van homoseksualiteit, hij beschreef homo's eerder als 'erger dan varkens, geiten en vogels'. Homoseksualiteit is bovendien strafbaar in Zimbabwe.

Mugabe liet zijn tegenstanders, onder wie oprichter van Microsoft Bill Gates en secretaris-generaal van de VN Ban Ki Moon, ver achter zich.

Eerdere winnaars: Poetin en Castro
In zijn korte bestaan is de Confucius Vredesprijs vaker uitgereikt aan mensen die wat westerse wenkbrauwen deden fronsen. Zo won vorig jaar de voormalige president van Cuba Fidel Castro en viel de Russische president Vladimir Poetin in 2011 in de prijzen. Die laatste verdiende de prijs volgens China vanwege zijn weerstand tegen het gewelddadige optreden van de Navo in Libië. Castro won omdat hij duidelijk verzet bood tegen nucleaire wapens, aldus de jury.

China richtte de prijs in 2010 op als alternatief voor de westerse Nobelprijs voor de vrede. China's officiële statement luidde dat de prijs een vertegenwoordiging moest zijn van het beeld dat China heeft over vrede in de wereld. Dat beeld past volgens het land het beste bij 'de oude wijsheid van filosoof Confucius'.

Maar China had ook een politieke reden: de Chinese regering was het niet eens met de toenmalige winnaar van de Nobelprijs voor de vrede. Die ging naar de Chinese mensenrechtenactivist Liu Xiaobo, die in China een gevangenisstraf uitzat. Xiaobo kreeg de straf omdat hij betrokken was bij het opstellen van een manifest voor democratisering in China.

Het land was verontwaardigd dat de Nobelprijs uitgereikt kon worden aan een 'crimineel' en zag de uitreiking als een westers complot tegen China. Vaderland-lievende Chinezen zouden toen besloten hebben de Confucius Vredesprijs in het leven te roepen, al is nog altijd onduidelijk wie er nou precies achter de prijs zit.

Volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken wordt de winnaar van de prijs gekozen door een onafhankelijke jury. Maar niet iedereen in China gelooft dit statement van de regering. Ook veel westerse leiders trokken de eerlijkheid van de prijs publiekelijk in twijfel. Hillary Clinton suggereerde al eens dat de Chinese regering de winnaars zelf kiest en niemand anders daar wat over te zeggen heeft.

Maar voorlopig heeft het Westen weinig te vrezen van de prijs. Ondanks verwoede pogingen van de Chinezen, heeft de prijs nou niet bepaald dezelfde prestige als de Nobelprijs. Van de vijf winnaars die de afgelopen jaren verkozen zijn, heeft niemand zijn prijs persoonlijk opgehaald. President Poetin liet destijds weten dat hij wel vernomen had dat hij had gewonnen, maar dat hij geen enkel idee had om wat voor prijs het nou ging.

Of Mugabe zijn beeldje uiteindelijk nog persoonlijk op komt halen, is onduidelijk, meldde de Zimbabwaanse oppositiekrant The Daily News. Naast het gouden beeldje in de vorm van Confucius, ontvangt de president ook nog eens een geldprijs van 500 duizend yuan, omgerekend ruim 70 duizend euro.