Nederlandse onderzoekers komen met een nieuwe, snelle en goedkope techniek om het geslacht van kippen al in het ei te bepalen en kunnen zo heel wat dierenleed voorkomen.

Een paar seconden. Meer tijd heeft het Leidse biotechbedrijf In Ovo niet nodig om het geslacht van kippen die nog in het ei zitten, vast te stellen. En daarmee is er – eindelijk – een snelle en relatief goedkope methode om het geslacht van kippen al in een vroeg stadium vast te stellen. Het is goed nieuws, want daarmee kan mogelijk een einde komen aan het massaal doden van eendagshaantjes (zie kader).
Het geslacht
Wat zit er in een ei? Een haan of een kip? Nu moeten eigenaren van legboerderijen vaak afwachten tot het ei uitkomt. Met een vrouwtje kunnen ze wel uit de voeten: zij kan zich nuttig maken door eieren te leggen. Maar een mannetje is niet rendabel en wordt dus vaak op de eerste dag van zijn leven al gedood.

Het Nederlandse bedrijf heeft nieuwe stofjes ontdekt die het geslacht van de kip in het ei al op de negende dag van het broedproces verraden. En die stoffen zijn – met de juiste apparatuur – dus heel snel en vrij eenvoudig te detecteren. Bovendien is de detectiemethode zeer betrouwbaar. In meer dan 95 procent van de gevallen blijkt een ei ook daadwerkelijk het geslacht te bevatten dat de stofjes suggereren. “We willen naar 99 procent,” vertelt bioloog en oprichter van In Ovo, Wouter Bruins, aan Scientias.nl. “En dat is ook zeker mogelijk.”

Het is niet voor het eerst dat onderzoekers met een methode op de proppen komen om het geslacht van kippen al in het ei te bepalen. Zo is eerder al aangetoond dat de concentratie van het geslachtshormoon oestrogeen het geslacht van kippen in het ei kan onthullen. Hoewel ook die detectiemethode heel betrouwbaar is, kost deze wel veel tijd (ongeveer vier uur). Bovendien is de methode prijzig en dus niet aantrekkelijk voor gebruik in de praktijk. De methode van In Ovo is dat volgens Bruins wel. “Dat is feitelijk de grote doorbraak: onze methode is snel en goedkoop en daarmee geschikt voor op de boerderij.”

Er wordt momenteel gewerkt aan een apparaat dat de eieren geautomatiseerd kan analyseren. “In dat apparaat zit een module die de lege eieren eruit haalt, want die hoef je niet te testen. En een module met daarin onze detectiemethode die de mannetjes aanwijst.” Het enige wat mensen moeten doen, is de eieren in het apparaat leggen en er weer uithalen. In Ovo hoopt het apparaat al in 2018 op de markt te kunnen brengen.
“Alleen in Nederland worden jaarlijks al ongeveer 45 miljoen haantjes gedood”

Het apparaat kan afrekenen met heel wat dierenleed. Alleen in Nederland worden jaarlijks al ongeveer 45 miljoen haantjes gedood. Daarnaast kan de nieuwe detectiemethode ook een steentje bijdragen aan een beter milieu. Er hoeven immers minder eieren te worden uitgebroed en daardoor daalt de CO2-uitstoot en het energieverbruik.

Wat vinden de boeren daar eigenlijk van? “In eerste instantie was de algehele stemming dat het doden van haantjes er nu eenmaal bijhoort,” vertelt Bruins desgevraagd. “Boeren wilden dat wel anders, maar achtten de kans dat het ooit anders zou worden, heel klein. Maar geleidelijk aan ontstond er een cultuuromslag, ook ingegeven door de aandacht die er kwam voor dierenleed. En nu komt er het besef dat het ook anders kan. Boeren willen graag van het doden van haantjes af, mits natuurlijk met een methode die snel en goedkoop is.” En die dient zich nu dus aan.