Jaap van der Waarde van het Wereld Natuur Fonds heeft in Congo uniek materiaal van een apensoort gefilmd waarvan lang werd aangenomen dat hij uitgestorven was. De beelden zijn het bewijs dat de Bouviers rode franjeaap, zoals de de apensoort heet, weer aan het floreren is in het Centraal-Afrikaanse land.

In 2015 maakte een Belgische bioloog een foto van de aap, waarop Van der Waarde, die als coördinator van natuurbeschermingsprojecten voor het WNF werkt, besloot naar het dier op zoek te gaan.

De zoektocht in het Ntokou-Pikounda National Park in Congo was behoorlijk zwaar, zegt de Nederlander nu tegen de NOS. "Het was drie dagen reizen om er te komen, midden in het oerwoud. Echt in de middle of nowhere. Toen ik erheen ging had ik malaria, dus ik was hartstikke ziek."

Daarna moest de expeditie nog het bos in. Er waren van tevoren al rangers het woud in gestuurd om de aapjes te vinden. Die wezen een bepaald gebied aan waar de zoektocht kon beginnen. "Na twee dagen hadden we nog niks gezien, maar op de derde dag had ik hem op film."
Foto

Om de aapjes te lokken werd het geluid van de kroonarend nagebootst. "Dat is een grote roofvogel die jaagt op apen. De apen reageren op dat geluid met een alarmroep", legt Van der Waarde uit. "Dat is een heel specifiek geluid waardoor je weet waar hij zit en dan is het zaak om daarnaartoe te gaan."

Uiteindelijk spotte Van der Waarde een groepje van vijf apen met een baby, waarvan hij er uiteindelijk één van heeft kunnen vastleggen. "Die fungeerde als een soort achterwacht voor de groep, hij keek naar ons en hield de boel in de gaten."

De aap is volgens Van der Waarde bijzonder omdat hij alleen maar voorkomt in dat ene natuurpark in Congo. "Dat is uniek, een aap die maar op één plek voorkomt."

De onderzoeker wil graag nog verder onderzoek doen naar de apensoort. "We weten er eigenlijk nog helemaal niets van. We weten niet wat hij eet, hoe hij zich gedraagt. We willen dat onderzoeken om te weten wat zijn kwetsbare punten zijn zodat we hem beter kunnen beschermen."

Omdat te doen, wil Van der Waarde camera's en microfoons in het leefgebied van de Bouviers rode franjeaap hangen. "Op die manier kun je heel veel onderzoek doen zonder dat die apen doorhebben dat je er bent."

Het Wereld Natuur Fonds beschermt het dier samen met de lokale overheid. Volgens Van der Waarde loopt de aap niet veel gevaar om gestroopt te worden voor het vlees. "De vacht schijnt te stinken en daardoor zou het vlees ook niet lekker zijn."