Het baasje van kat Felix heeft een rechtszaak bij de wijkrechter in Leiden gewonnen. De vrouw klaagde een buurtgenoot aan omdat die haar kat eten gaf en binnenhield.

Felix de kat is een eigenwijsje en gaat compleet zijn eigen gang – zoals zoveel katten dat doen. Het dier kwam op een gegeven moment helemaal niet meer thuis en slaapt sindsdien bij een buurtgenoot van zijn baasje. Hij krijgt daar ook eten.

En daar is Felix' baasje het niet mee eens. De vrouw wil dat de buurtgenoot haar kat teruggeeft en niet meer binnenlaat. Daarom stapte ze naar de wijkrechter in Leiden. Die behandelt conflicten tussen buren, bijvoorbeeld over een schutting, overhangende takken, overlast, huisdieren. De rechter stelde het baasje in het gelijk: de buurtgenoot moet Felix teruggeven en mag de kat daarna niet meer binnenlaten. Als dat niet gebeurt, dan moet de man 1000 euro boete betalen. Als de man de kat na teruggave weer in zijn huis laat, moet hij per dag 100 euro boete betalen.

"Mensen worden steeds minder tolerant als het om andermans huisdieren gaat", stelt advocaat Iaira Boissevain, die is gespecialiseerd in praktisch dierenrecht. "In de jaren 50 lieten mensen hun deur open, zelfs hun hond ging de hort op en kwam 's avonds wel weer een keer terug. Dat is nu wel anders, honden zijn thuis of buiten aan de lijn, maar zeker niet op straat zoals katten."

Boissevain ziet steeds vaker dat mensen elkaars katten niet tolereren of juist het tegenovergestelde doen en andermans katten claimen. "Het kan twee kanten op gaan. Het probleem is: katten gaan hun eigen gang. Als je een hond in andermans tuin laat poepen, luieren en vogels jagen, dan is de wereld te klein voor heel veel buren. Katten mogen veel meer."

En ja. Dan lopen ze dus ook soms andermans huis binnen. "Als je andermans kat in je huis laat slapen en eten geeft, ben je niet strafbaar", stelt Boissevain. "Je bent pas strafbaar als je de wet overtreedt."

Er is namelijk geen wet die mensen verbiedt om een huisdier van een ander binnen te laten. Boissevain: "Het eigendom van huisdieren is heel slecht geregistreerd. We hebben geen digitaal systeem waar je kan zien wie de eigenaar is van het dier. Via een chip kun je laten zien dat jij voor het dier zorgt, maar dat is niet gebaseerd op een wet. Ook een aanschafbewijs is geen onomstotelijk bewijs: deze hond of kat of kanarie is van mij."

Zo kun je je huisdier ook aan iemand anders geven zonder het aanschafbewijs erbij te geven, en het komt ook geregeld voor dat een huisdier al heel lang bij iemand woont, maar dat de chip nog steeds op naam van het asiel of een stichting staat.

"Er wordt slordig mee omgegaan. Het is een beetje net als met een fiets", stelt Boissevain. "Die wordt ook niet wettelijk geregistreerd. We nemen het maar min of meer aan met z'n allen dat degene die voor het dier zorgt en betaalt, het baasje is. Maar als iemand een hond steelt en het dier op zijn eigen naam zet, dan moet je proberen te bewijzen dat het dier van jou is. En dat gaat nog niet zo makkelijk."

De ene rechter zal kijken naar je aanschafbewijs, en naar bijvoorbeeld foto's van jou met het huisdier, de andere rechter kijkt daar misschien niet naar. "Dat is echt per rechter verschillend."

In het geval van Felix en zijn baasje is de wijkrechter ervan uit gegaan dat de 'eerste verzoeker', dus degene die de buurtgenoot voor de rechter heeft gedaagd, de eigenaar is van de kat. "Dat wordt in deze zaak blijkbaar niet betwist."

Boissevain noemt de zaak 'opvallend', maar niet uniek. Ze heeft ook zelf de laatste tijd steeds meer rechtszaken over katten. "Laatst nog, mensen die boos waren dat de kat in hun tuin liep. Een kat trekt zich daar niets van aan. Zo'n dier is een opportunist, die gaat gewoon stoïcijns op zoek naar een lekker plekje waar het comfortabel is. Zo'n beest is onafhankelijk, heeft geen besef van eigendom."

Boissevain stelt dat het eigendomsrecht van huisdieren daarom beter moet worden vastgelegd. "En buren moeten goede afspraken maken. Anders wordt het een gebed zonder einde."

In het vonnis staat dat de wijkrechter 'beperkt is in de mogelijkheden het conflict definitief op te lossen'. En: 'De wijkrechter kan slechts op bepaalde punten een oordeel geven. Het is uiteindelijk aan partijen zelf om er voor te zorgen dat de situatie verbetert'.

Hopen dat Felix ook een beetje meewerkt.