Het eten van twee porties vis per week wordt gelinkt aan een verhoogd risico op huidkanker, zegt een Amerikaanse studie. De onderzoekers waarschuwen dat deze hoeveelheid voor maligne melanoom kan zorgen, de meest dodelijke vorm van huidkanker.

Onderzoekers van Brown University ontdekten dat mensen met een dagelijkse inname van 42,8 gram (overeenkomend met ongeveer 300 gram per week) 22 procent meer kans hadden op maligne melanoom dan degenen met een dagelijkse visinname van 3,2 gram.

Het onderzoek, uitgevoerd onder 491.367 Amerikaanse volwassenen, is gepubliceerd in het tijdschrift Cancer Causes & Control. De respondenten rapporteerden hoe vaak ze het afgelopen jaar vis, niet-gebakken vis (bijvoorbeeld vette vis) en tonijn aten. Ook gaven ze aan hoe groot hun porties waren.

Volgens dermatoloog Renate van den Bos van het Erasmus MC is dit het eerste onderzoek naar dieet en melanoom dat zoveel mensen bevat. "Er zijn kleinere studies gedaan die iets vergelijkbaars vonden, maar ook studies die juist het tegenovergestelde vonden", zegt ze. "Eerder waren er dus geen eenduidige resultaten."

De onderzoekers hielden rekening met verschillende factoren die de resultaten konden beïnvloeden. Zo keken ze onder meer naar het gewicht van mensen, of ze rookten of alcohol dronken en de familiegeschiedenis van kanker.

De resultaten toonden aan dat de totale visinname van een persoon hogere risico's op huidkanker opleverde. Bijvoorbeeld: mensen van wie de dagelijkse inname van tonijn 14,2 gram was, hadden 20 procent meer kans op huidkanker dan mensen met een visinname van 0,3 gram. Of: mensen die 17,8 gram niet-gebakken vis per dag aten, hadden 18 procent meer kans op huidkanker, vergeleken met het eten van slechts 0,3 gram. Tussen het eten van gebakken vis en huidkanker was geen significant verband gevonden.

Als mogelijke oorzaak voor het verhoogde risico op huidkanker, noemen de onderzoekers de stoffen die in vis zitten, zoals kwik, arsenicum en dioxine. "Maar dit verband vereist wel verder onderzoek", benadrukt een van de onderzoekers tegen de nieuwssite Bloomberg. "We hebben in onze studie namelijk nog niet de concentraties van deze stoffen in de lichamen onderzocht van de deelnemers."

Ook dermatoloog Van den Bos zegt dat. "Het is niet onderzocht of de mensen die melanoom kregen ook een hogere waarde van deze stoffen in hun bloed hadden in vergelijking met de mensen die geen melanoom kregen. Dat zou als eerste onderzocht moeten worden om een echt verband aan te kunnen tonen."

De Gezondheidsraad wil niet inhoudelijk reageren op de Amerikaanse studie. "Maar geeft in zijn adviezen wel altijd de stand van de wetenschap weer", zegt een woordvoerder. "Daarbij worden de beschikbare wetenschappelijke gegevens gewogen."

Bij het uitbrengen van de 'Richtlijnen Goede Voeding' in 2015 is het volgende advies opgenomen: eet één keer per week vis, bij voorkeur vette vis. Daarmee ging het jarenlange advies om twee keer per week vis in de prullenbak. De reden daarvoor? Gezondheidsrisico's. "Bij een portie vis per week zijn bijvoorbeeld geen gezondheidsrisico's in verband met mogelijke ophoping van giftige stoffen in vis."

Ook adviseert de raad om bij keuze van vis niet alleen magere, maar juist ook vette vissoorten te eten. "Omdat die meer visvetzuren bevatten dan magere vissoorten."

Daarnaast is tussen gebakken vis en huidkanker dus geen verband gevonden, maar tussen het eten van tonijn en niet-gebakken vis én huidkanker wel. Hoe komt dat? Volgens Van den Bos komen in niet-gebakken vis meer giftige stoffen voor. "Je kunt dan denken aan vette vis zoals zalm, tonijn, makreel en kreeft", zegt ze. Bij gefrituurde vis, zoals schelvis, kabeljauw en tilapia, is dat anders. "Daarin zitten over het algemeen lagere concentraties kwik en arseen."

Maar, er kunnen meerdere redenen zijn waardoor melanoom vaker voorkomt bij de groep mensen die kreeft, zalm en tonijn eet. "Je kunt denken aan een verschil in sociaal-economische status, blootstelling aan zon, verbranding of het wel of niet hebben van een lichte huid."

Van den Bos is van mening dat er vooralsnog onvoldoende bewijs is dat het eten van bepaalde vissen een grotere kans geeft op het ontwikkelen van melanoom. "Ik zou zeggen: eet vooral afwisselend, gevarieerd en plantaardig. Matig met vlees en vis. En bovenal: bescherm je tegen de zon, zoek de schaduw op tussen 11.00 en 15.00 uur en smeer je regelmatig in met minstens factor 30."