Een Amerikaanse vrouw overleed deze week aan een watervergiftiging; ze zou in 20 minuten tijd twee liter water hebben gedronken. Gelukkig gebeurt dit niet al te vaak. We vroegen internist-nefroloog Mahdi Salih van het Erasmus MC waar de veilige grens ligt.

De vraag kwam op na de dood van een Amerikaanse vrouw deze week. De 35-jarige Ashley Summers had na een wandeling met haar gezin volgens familieleden twee liter water achterovergeslagen in zo'n 20 minuten tijd. Vervolgens overleed ze aan een watervergiftiging.

"Dit is een zeldzaam voorbeeld", zegt Mahdi Salih. "Die hoeveelheid in die korte tijd is veel te veel, maar dat je eraan doodgaat zou je toch ook niet meteen verwachten. Dus mogelijk is er in dit geval meer aan de hand. Een gezond mens met gezonde nieren zou op een dag zo'n 6 tot 8 liter water moeten kunnen verwerken."

Op een gezonde manier water drinken, doe je volgens Salih door níét bij te houden hoeveel je drinkt. "Als je gewoon luistert naar je normale dorstprikkel, dan drink je genoeg. Je kunt ook de kleur van je urine in de gaten houden. Als het erg donker wordt, dan moet je waarschijnlijk iets meer water drinken."

Veel Nederlanders drinken eigenlijk zelfs iets te veel, vindt hij: "Je ziet veel mensen de hele dag met zo'n waterfles rondlopen. Of een minimale limiet stellen. Maar dat hoeft helemaal niet. Het risico dat je te weinig drinkt, is niet zo groot. Je lichaam vraagt vanzelf om vocht. Al zijn er natuurlijk weleens bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld als je nierstenen hebt gehad of bepaalde medicijnen slikt."

Salih benadrukt dat een vergiftiging door te veel water drinken 'erg zeldzaam' is, maar ziet wel een terugkerend patroon als het wel gebeurt. "Het gebruik van XTC, of MDMA, is berucht", zegt hij. "Je gaat daarvan harder zweten dan anders. Tegelijk geeft die drug je via je hersenen het sein aan je nieren om water vast te houden. Zou je dan te veel drinken, kan het gevaarlijk zijn."

Een tweede situatie die af en toe voorkomt: marathonlopers die tijdens het lopen of na de finish veel water drinken. Salih legt uit: "Door het zweten verdwijnt er zout uit je lichaam. Bij overmatig drinken zou je dan hetzelfde effect kunnen krijgen: dat de nieren het water niet goed kunnen kwijtraken. Een goed middel daartegen is een beetje zout aan het water toevoegen - of, belangrijker, het drinken te beperken. Je kunt isotoon water, met een beetje zout erin, of sportdranken ook gewoon kopen trouwens."

Als het toch fout gaat, kan hersenoedeem optreden, een zwelling van de hersenen. Salih: "Overal in het lichaam hou je dan te veel water vast. Het lichaam kan het niet kwijt, het lukt niet om het snel genoeg uit te plassen. Voor de hersenen is dat gevaarlijk omdat die beperkt ruimte hebben om te zwellen. In het ergste geval kun je daardoor overlijden - iets wat dus, ik zeg het nog maar eens, zelden gebeurt."

Symptomen zijn volgens hem versuft zijn, of wankel op de benen zijn terwijl er geen duidelijke reden voor is, zoals bijvoorbeeld dronkenschap. In een extreem geval kan een epileptische aanval optreden.

Een tip tenslotte voor de (aankomende) warme, zomerse weken: om de gezonde dorstprikkel te stillen is water of frisdrank prima, zegt Salih - 'hoewel frisdrank vanwege de suikers natuurlijk niet per se gezond is'. Maar alcohol helpt tegen normale dorst niet: "Alcohol droogt je juist uit, dus zorg vooral dat je af en toe wel wat water drinkt als je de hele dag in de zon staat."