Door de enorme verliezen in Oekraïne doet Rusland een ongekende zet: het is begonnen vrouwen te werven voor het front. Dat stelt een onafhankelijk mediakanaal. Die uitzonderlijke maatregel komt op het moment dat op het slagveld aan beide kanten grote aantallen militairen sneuvelen. Rusland kan dat moeilijk opvangen.

Volgens Oekraïne zouden er vorige week op één dag bijna 1400 doden zijn gevallen aan Russische kant, al zijn die cijfers niet te verifiëren.

Eerder wierf het inmiddels ontbonden Russische privéleger Wagner belangstellenden voor het front in gevangenissen. ,,Wagner haalde samen met de gevangenisdienst, het Kremlin en het ministerie van Defensie van juni 2022 tot januari 2023 bijna vijftigduizend veroordeelden naar het front’’, zegt Vladimir Osetsjkin van mensenrechtenorganisatie Gulagu.net. ,,Sinds februari 2023 stuurden ze er nog eens twintigduizend.’’

De cijfers tonen dat de belangstelling onder gevangenen is afgenomen om in ruil voor een geldbedrag en vrijlating in Oekraïne te vechten. Osetsjkin schat dat inmiddels meer dan de helft van de gevangenen tegen de oorlog in Oekraïne is.

,,Het is voor hen ondenkbaar, dat ze een machinegeweer oppakken en zich aansluiten bij formaties als Storm Z (een bestormingseenheid van het Russische leger in Oekraïne, red.)’’, zegt Osetsjkin. ,,Ze beginnen door onafhankelijke mediabronnen te begrijpen dat het levensbedreigend en verkeerd is om daarheen te gaan.’’

Om die reden hoopte Rusland het gebrek aan mankracht de laatste maanden aan te vullen door te werven in voormalige Sovjetrepublieken en Cuba, maar dat heeft kennelijk te weinig opgeleverd. Daarom probeert Moskou nu vrouwen naar het front te lokken.

Ze worden volgens de onafhankelijke Russische onderzoekssite Belangrijke verhalen gerekruteerd door Redoet, een paramilitaire eenheid die valt onder het ministerie van Defensie. Ze worden opgeleid tot sluipschutter of dronepiloot.

Belangrijke verhalen stuitte op een sociale mediasite die Russische vrouwen opriep zich te melden voor het zogeheten Borz-bataljon. Dat is opgericht en gelegerd in de inmiddels door Rusland geannexeerde volksrepubliek Donetsk (DNR) in Oost-Oekraïne. De nieuwssite toont een foto van drie Russische vrouwen die zich al zouden hebben laten rekruteren. ,,Mijn taak als detachementscommandant is om te bewijzen, dat vrouwen niet alleen zijn gemaakt voor het maken van soep en kinderen’’, zei een rekruteringsofficier tegen de onderzoekssite.

Wie gewond raakt, heeft recht op 1 tot 3 miljoen roebel (afhankelijk van de aard van het opgelopen letsel) en in geval van overlijden op 5 miljoen. Na uitdienen van het contract krijgen de vrouwen de status van gevechtsveteraan, wat in Rusland recht geeft op een extra uitkering en andere privileges.

Militair expert Pavel Loezin vraagt zich af of de vrouwen werkelijk naar het front gaan. Hij zegt dat hun aantal binnen het Russische leger de laatste tijd flink is gedaald, van ongeveer 44.000 tot 37.000.

,,De meesten van hen dienen op hoofdkwartieren van militaire bases en in communicatie-eenheden als onderofficier’’, zegt Loezin. ,,Nu hebben veel militaire bases een personeelstekort. Het ministerie wil dus meer vrouwen, niet voor gevechtsactiviteiten, maar voor dienst op de bases.’’

Op het verloop van de oorlog in Oekraïne zal de campagne om vrouwen te werven in ieder geval nauwelijks van invloed zijn. ,,Ik verwacht geen significante resultaten’’, zegt Loezin.

In maart dit jaar beweerde Oekraïne al, dat het Russische leger in vrouwengevangenissen rekruteerde. Osetsjkin van mensenrechtenorganisatie Gulagu.net bevestigt dat en hij zegt dat het ministerie van Defensie vrouwelijke veroordeelden inzet als sluipschutters en bij de verbindingstroepen.

De gevangenisdienst in de deelrepubliek Chakassia zou ruim twee weken geleden de eerste lichting van zo’n vijftig vrouwelijke veroordeelden naar de gevechtszone in Oekraïne hebben gestuurd om deel te nemen aan de vijandelijkheden, aldus Osetsjkin.

,,Dat betekent één ding: de Russische strafkampen hebben bijna geen mannen meer die het ministerie van Defensie kan verzamelen voor de oorlog. De meeste van de geworven gevangenen zijn dit jaar al naar het front vertrokken, 10 tot 17 procent van de mannelijke gevangenispopulatie.’’

Een bron binnen het ministerie vertelde Gulagu.net dat vrouwen tijdens de rekrutering de belofte krijgen op veilige afstand van de frontlinie te blijven. ,,Maar in werkelijkheid zullen ze worden ingezet in gevaarlijke gebieden’’, vreest Osetsjkin. ,,Spoedig ontvangen we nieuws over de ontdekking van de lichamen van gesneuvelde vrouwen.’’