Het energieverbruik van overheidsorganisaties stijgt in rap tempo. Gemeenten, waterschappen, provincies, ministeries en uitvoeringsorganisaties maken steeds meer gebruik van AI-toepassingen waardoor het dataverbruik groeit. Daarmee lijkt de overheid de ICT over het hoofd te zien bij de zelf opgelegde strenge klimaatdoelen, blijkt uit onderzoek van AG Connect en Business Insider.

Onder meer voor het regelen van burgerzaken maken overheden gebruik van servers, applicaties, besturingssystemen en softwareplatforms. 'Daarnaast neemt de datahonger van de overheid fors toe doordat publieke organisaties vaker met AI werken', zo blijkt uit het onderzoek. Voor het gebruik van al deze toepassingen is veel rekenkracht en dus veel energie nodig. Toch heeft driekwart van de overheidsorganisaties geen specifieke klimaatdoelen opgesteld voor het eigen ICT-verbruik, blijkt uit het onderzoek.

Volgens Sjoerd Hartholt, een van de auteurs van het artikel, is er sprake van onwetendheid bij de overheden. 'Het ontbreekt aan een overzicht met meetgegevens en overheden nemen ook in lang niet alle gevallen maatregelen om het energieverbruik tegen te gaan.'

Dit bevestigt een al langer bestaand beeld van de impact van ICT op het milieu. 'Dit is inmiddels één van de meest vervuilende sectoren', zegt Hartholt. 'Er wordt massaal gebruik van gemaakt en de vervuiling neemt toe.' Dat komt enerzijds omdat de apparatuur snel wordt afgeschreven. Daarnaast zorgen securitymaatregelen ervoor dat hardware niet langer gebruikt mag worden.

Kunstmatige intelligentie doet daar een schepje bovenop. De hoeveelheid rekenkracht die nodig is voor AI is enorm, waardoor het energieverbruik 'heel fors is', geeft Hartholt aan. Dat zet volgens de journalist de discussie over de effecten van AI op de arbeidsmarkt en bijvoorbeeld de beeldvorming door gebruik van deepfakes in een ander daglicht. 'Over de uitstoot gaat het eigenlijk maar heel weinig.'

Niet alle gemeenten hebben een blinde vlek voor dit probleem. De gemeente Amsterdam heeft een actieplan opgesteld om de eigen IT-afdeling zo zuinig mogelijk te laten werken. Dan gaat het onder meer om energieverbruik, de inkoop, het gebruik van grondstoffen en het recyclen van apparatuur. Of dat voldoende is, zal moeten blijken. 'Maar ze lopen wel voor op de rest.'