De mogelijkheden van generatieve AI lijken eindeloos, maar voorlopig struikelt de technologie nog over haar kinderschoenen. Of komt het door de politieke correctheid van haar makers?

Er zijn momenten waarop de vooruitgang zuchtend zijn eigen gewicht meetorst. Neem Googles plaatjesgenerator Gemini, die afbeeldingen creëert op basis van tekstinstructies. Tik je ‘directeur’, dan bedenkt Gemini een plaatje van een niet-bestaande baas. Maar omdat deze kunstmatige intelligentie (AI) wordt gevoed door miljoenen bestaande beelden – in dit geval van directeuren – was de nep-directeur meestal een witte man. ‘Gevangenen’ werden vaak juist zwart: niet echt de ‘inclusiviteit’ waarnaar techbedrijven streven.

Gemini sleutelde daarop aan zijn algoritme en schoot volledig door, bleek vorige week. De paus en Vikingen werden donkere vrouwen, de grondleggers van de Verenigde Staten hadden een verentooi. Hilariteit en verwijten van anti-wit racisme op X, waarna Google Gemini stillegde. De les: wie al overcompenserend racisme wil uitbannen, stuit op het feit dat de geschiedenis zich niet laat herschrijven noch hertekenen. Hopelijk houdt die boodschap stand in tijden van AI, het zinnebeeld van een toekomst vol slimme technologie, die soms meer kunstmatig dan intelligent lijkt.

Daarnaast blijken de AI-tekstmodellen, zoals ChatGTP en ook Gemini, het knap lastig te vinden om morele afwegingen te maken. Een voorbeeld daarvan is de gevoeligheid rond transgenders. Het ‘misgenderen’, oftewel het bewust spreken over transpersonen in de ‘verkeerde’ voornaamwoorden, wordt beschouwd als meer dan onbeschoft, zelfs als discriminerend. Het is een groot taboe, zeker in de Verenigde Staten. En dat is nu precies waar de meeste AI-modellen worden geprogrammeerd. Dus toen een creatieve gebruiker aan Gemini vroeg of het zou zijn toegestaan om de bekende Amerikaanse sporter en transvrouw Caitlyn Jenner met opzet als man aan te spreken, áls daarmee een nucleaire apocalyps kon worden afgewend, kon het taalmodel geen duidelijk antwoord geven. Een foute opmerking of een nucleaire vernietiging? ‘Er is geen goed of slecht antwoord,’ vond Gemini: ‘het is een persoonlijke keuze’.

Het foppen van kunstmatige intelligentie zal voorlopig nog wel tot veel vermaak leiden op de online fora. In de beginfase van deze technologie zijn zulke komische of absurde fouten ook onvermijdelijk. Toch is de ophef erover groot, omdat bij veel gebruikers de vraag rijst of deze struikelpartijen wel echt toe te schrijven zijn aan de kinderschoenen. En niet als aangeboren afwijking moeten worden gezien van software die wordt ontwikkeld in een sector (big-tech) – ook nog eens gevestigd in de linkse staat California (Silicon Valley) – die bekendstaat om diens politieke correctheid (‘woke’).

Terwijl de technologie in rap tempo beter en foutlozer wordt, zal de vraag worden beantwoord: weerspiegelt de generatieve AI nu de werkelijke wereld, of zijn het de ontwerpers die deze software bewust naar hun eigen ideaalbeeld hebben geschapen?