EIBERGEN - Op een regenachtige middag eind vorig jaar zit archeoloog Norbert Eeltink nietsvermoedend achter zijn bureau als hij wordt gebeld door een man op leeftijd uit de gemeente Berkelland. De man vertelt dat hij twintig jaar geleden iets bijzonders vond. "Ik dacht dat hij mij in de maling nam", glimlacht Norbert. Een paar dagen later blijkt de man toch echt iets unieks in handen te hebben. Zaterdag is zijn vondst onthuld in museum De Scheper in Eibergen
"Tijdens het telefoongesprek heb ik de man uitgenodigd om hier naar het museum te komen met zijn vondst", vertelt de archeoloog. "Hij kwam hier samen met zijn vrouw. Ze hadden een tas bij zich en toen hij die opende kwam er een houten kistje tevoorschijn."

Het is alsof Eeltink een jongensboek navertelt: "Ik opende het houten kistje en ik zag allemaal opgerold keukenpapier. Toen ik het keukenpapier afrolde had ik echt een gelukzalig moment en leek het wel sinterklaasavond, want het hield niet op."
In het kistje zaten verschillende sieraden en andere bronzen voorwerpen. "Twee bijlen, twee spiraalarmbanden, drie C-vormige armbanden en andere bronzen sieraden en glazen kralen uit vervlogen tijden. We vermoeden dat ze uit de late bronstijd komen en dan hebben we het over zo'n 3000 jaar geleden."
Foto

Duizenden jaren geleden liep er dus iemand in de gemeente Berkelland rond met de sieraden die nu gevonden zijn. De vondst is volgens de archeoloog van nationaal belang: "Van een dusdanige grote en rijke collectie zijn er amper vijf in Nederland. Heel erg uniek dus."

De 'Berkellander' van wie de naam niet bekend wordt gemaakt, deed zijn vondst tijdens een wandeling met zijn vrouw. Hij is geen fervent schatzoeker, maar op die dag nam hij zijn metaaldetector mee, vertelt Norbert. "Hij ging wandelen in een natuurgebied in de gemeente Berkelland en vlak langs het wandelpad begon zijn detector te piepen. Hij is gaan graven en daar vond hij dus deze hele collectie."
De man wist op dat moment niet wat hij gevonden had. "Maar hij is zich gaan verdiepen in zijn schat en gaandeweg kwam hij er wel achter hoe bijzonder het was. "Hij koestert de schat en vindt dat de schat niet bij hem thuis moet blijven, maar dat het in een museum thuis hoort. Het is een hele vriendelijke en bescheiden man en hij is vooral heel erg blij dat het nu in goede handen is."

Waar de schat precies gevonden is? "Dat houden we nog even voor ons. We willen namelijk niet dat mensen nu massaal naar Berkelland komen en met scheppen hier rond gaan lopen om te kijken of er nog meer te vinden is."
Mensen die de sieraden willen zien zijn wel meer dan welkom in Eibergen. Vanaf woensdag is de collectie te zien in het Eibergse museum. "Het mooie is dat het nu op een plek te zien, dichtbij de plek waar het gevonden is", zegt Norbert. "Vaak gaat dit soort voorwerpen naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden of een ander museum in de grote steden omdat er in de buurt geen museum is. Vanaf komende woensdag kan iedereen het hier zien."

De sieraden zijn in het museum te zien in een vitrine. Grote vraag is natuurlijk waarom ze zijn begraven. "Dat weten we niet precies", begint Norbert. "Het is niet heel waarschijnlijk dat het in een graf lag. De sieraden zijn als een soort bundeltje bij elkaar gevonden en voorwerpen die meegegeven werden in een graf liggen vaak langs het lichaam. Ik denk dat het een offer is geweest om bijvoorbeeld de goden te eren voor bijvoorbeeld een goede oogst."

"Wat ik nu al wel kan zien is dat deze sieraden niet gedragen werden door de gewone burger in de bronstijd. De sieraden zijn van iemand geweest die status had en in die tijd moet het ook een grote waarde hebben gehad. Het is nu in geld niet zo veel waard, maar wetenschappelijk wel enorm belangrijk."

Er zijn veel vermoedens, maar heel veel is nog onzeker. Het verhaal achter de vondst en achter de sieraden is nog onduidelijk. "Het is allemaal net bekend en nu begint het echte werk pas", legt Norbert uit. Dat betekent dat er verschillende onderzoeken komen: "We willen in eerste instantie de collectie zelf gaan onderzoeken. Hoe oud is het precies? Waar komt het vandaan en wat is het allemaal? Daarnaast heeft een aantal objecten eerst nog wat liefde, conservering en restauratie nodig."
Ook de locatie wordt onder de loep genomen: "We willen graag weten wat voor een soort locatie het is en of er iets bijzonders in de buurt is geweest. Én.... misschien liggen er nog wel meer voorwerpen." De komende tijd wordt er een onderzoeksteam samengesteld en op die manier hoopt Norbert dat er veel meer duidelijkheid komt over het verhaal achter de sieraden.