In Nigeria bestaan 'vruchtbaarheidsklinieken' die vrouwen laten geloven dat ze zwanger zijn. Zodra deze vrouwen moeten 'bevallen', worden ze gedrogeerd. Als ze wakker worden hebben ze een baby in hun handen, een baby die gekocht of afgenomen is van een andere vrouw.

Een verhaal dat zo bizar klinkt, dat je het bijna niet gelooft. Toch is het waar. De BBC Africa Eye deed meer dan een jaar onderzoek om dit te bewijzen. Ze interviewden vrouwen die via deze weg een kind hebben gekregen, vrouwen die hun kind hebben verkocht en gingen undercover met een camera om te laten zien hoe de zogenaamde artsen in deze klinieken te werk gaan.

In het kort: stellen bij wie het niet lukt om op natuurlijke manier zwanger te worden, komen via advertenties, of via verhalen van anderen, bij deze zogenaamde vruchtbaarheidsklinieken terecht. Die verkopen deze oplichterij onder de naam 'cryptische zwangerschap'.

Het is eigenlijk een medische term die wordt gebruikt als vrouwen pas laat in hun zwangerschap erachter komen dat ze zwanger zijn. Maar in Nigeria refereert het aan iets heel anders: een miraculeuze behandeling waarbij élke vrouw gegarandeerd 'zwanger' raakt.

De vrouwen die zich melden bij de kliniek krijgen een bepaald middel, waar ze ongeveer 200 dollar voor betalen. Ze krijgen instructies over wat ze moeten eten ('een eierdooier en wat melk') en wanneer ze seks moeten hebben. Na een aantal weken wordt hen verteld dat ze zwanger zijn. De medicatie die hen wordt gegeven zorgt er ook voor dat ze bepaalde lichamelijke veranderingen krijgen, zoals een opgezette buik.

De vrouwen krijgen als instructie dat ze niet naar reguliere artsen moeten gaan. Zodra het zogenaamd tijd is om te bevallen, krijgen ze een telefoontje van de kliniek. Ze kunnen pas bevallen als ze een bepaalde injectie krijgen, deze kost ongeveer 1000 dollar. Soms hebben de vrouwen dat geld niet, of zegt de kliniek dat de injectie niet voorradig is. Vrouwen wordt daarom wijsgemaakt dat het normaal is dat ze soms wel 15 maanden of langer zwanger zijn.

Een logischere verklaring is dat de kliniek dan meer tijd nodig heeft om ergens een baby vandaan te halen. Want, 'cryptische zwangerschappen kunnen niet bestaan zonder kinderhandel', zegt Ify Obinabo, de commissaris voor vrouwenzaken, in de documentaire van de BBC.

"Een Nigeriaanse vrouw krijgt gemiddeld vijf kinderen, een van de hoogste geboortecijfers ter wereld", zegt Afrikacorrespondent Sophie van Leeuwen. "Kinderen zijn een statussymbool en erg belangrijk als oudedagsvoorziening. Er is een enorme sociale druk op vrouwen om zwanger te raken. Als dit niet lukt, krijgen vrouwen vaak de schuld."

Onder deze druk gaan sommige vrouwen tot het uiterste om hun droom van moederschap te verwezenlijken. "Ze zijn wanhopig en criminelen maken daar misbruik van." Daarnaast speelt ook religie een rol. "In West-Afrika geloven veel mensen in de kracht van voodoo en hekserij. En ook in de kracht van het christendom en de islam. Van een wonder kijkt niemand op. Vrouwen willen het geloven, tegen beter weten in, ook als ze 15 maanden zwanger zijn", denkt Van Leeuwen.

De zogenaamde behandeling bij de kliniek kost in totaal meer dan 1000 dollar. "Dat is heel veel geld in een land als Nigeria. Veel mensen leven hier van een paar dollar per dag, 1000 dollar is voor hen een jaarinkomen. Deze klinieken zijn dus vooral voor mensen uit wat rijkere families, maar zelfs voor hen is het veel geld."

In de documentaire van de BBC wordt ook onthuld hoe de klinieken aan de baby’s komen. Ze werken vaak samen met bordelen, waar criminelen de baby’s bij vrouwen weghalen en verkopen aan de klinieken. Sommige vrouwen verkopen 'vrijwillig' hun baby. Als ze jong zwanger worden en niet voor het kind kunnen zorgen.

"Abortus is in de meeste gevallen niet toegestaan, dus deze vrouwen zien dan geen andere uitweg", zegt Van Leeuwen. Eén vrouw vertelt dat ze hier ongeveer 500 dollar voor kreeg. "Het is dus ook een transactie tussen mensen met geld die deze dure cryptische zwangerschap kunnen betalen en armere vrouwen die geld nodig hebben."

Om hoeveel vrouwen het gaat is niet bekend, want het speelt zich grotendeels af in het geheim. In sommige Facebook- en WhatsApp-groepen zitten wel vijfduizend mensen. Vrouwen die hun twijfel uiten, worden door de beheerders uit de groep gegooid. Op die manier kan de oplichterij doorgaan.

Al eerder, in 2022, werd de Nigeriaanse overheid geattendeerd op deze klinieken. Het parlement heeft toen de ministeries van Gezondheidszorg en Vrouwenzaken opgedragen om campagnes te voeren om vrouwen bewust te maken van deze oplichterij en de commissie voor gezondheidszorg en vrouwenzaken kreeg de opdracht dit te onderzoeken.

Autoriteiten zijn ervan op de hoogte en proberen wel actie te ondernemen, bijvoorbeeld door illegale bordelen waar baby’s worden gekocht, te sluiten. Maar, zeggen experts, zolang de houding ten opzichte van vrouwen, onvruchtbaarheid en adoptie niet verandert, zullen dit soort praktijken blijven bestaan.