De liften bij treinstations in Nederland zijn nog steeds regelmatig kapot. Dat zorgt bij mensen met een beperking voor veel stress. "Steeds vaker mijden mensen met een beperking het openbaar vervoer en reizen dan maar niet, waardoor sociaal isolement dreigt", zegt belangenorganisatie IederIn.
Iemand die daar goed over kan meepraten, is de 22-jarige Yira Bes. Zij zit door een incomplete dwarslaesie en een genetische aandoening in een rolstoel en staat regelmatig voor een kapotte lift.
"Het wordt gewoon niet goed aangegeven, waardoor ik regelmatig op een station sta en niet van het perron af kan komen", vertelt ze aan RTL Nieuws. "Dan moet ik wachten op de volgende trein om naar de eerstvolgende halte te reizen. Daar ga ik dan naar een ander perron om de trein terug te nemen. Dat zorgt gewoon voor moeilijke situaties."
Het is een 'oplossing' die ook door de klantenservice van NS zelf regelmatig wordt geadviseerd. "We herkennen het zeker, dat reizigers moeten doorreizen en terugreizen om op een ander perron uit te komen", zegt een woordvoerder. "Het is allesbehalve ideaal."
JongPIT, een stichting die zich inzet voor jongeren met een chronische aandoening of beperking, beaamt dit. De stichting hoort van leden dat de defecte liften nog vaak voorkomen, met het missen van een trein of het niet kunnen verlaten van het perron tot gevolg. Wat de NS betreft gebeurt het 'net een keer te veel'.
Het aantal langdurige storingen lijkt volgens Iederin wel af te nemen. "De incidentele storingen blijven nagenoeg gelijk", zegt een woordvoerder van de belangenorganisatie die zich inzet voor mensen met een beperking of chronische ziekte.
Yira, vrijwilliger bij JongPIT, ervaart vooral problemen op station Rotterdam Blaak. "Het afgelopen jaar is die specifieke lift denk ik wel minimaal één keer per maand een paar dagen defect", vertelt ze. Dat gaat niet in haar koude kleren zitten. Wanneer ze op de heenweg met een kapotte lift te maken krijgt, vreet het vaak heel veel energie. "Soms geef ik op en ga ik dan maar gewoon terug naar huis."
De 28-jarige Karst Lovers, die ook in een rolstoel zit, komt ook vaker dan hij zou willen een kapotte lift tegen. Wat hem daarbij vooral frustreert is dat een defect vaak niet van tevoren bekend is, bijvoorbeeld in de NS-app. "Ik heb vorig jaar op station Geldermalsen in een halfjaar tijd drie keer voor een defecte lift gestaan", vertelt hij. Door de defecte lift moest hij door andere reizigers van de trap af worden getild, zodat zijn moeder hem kon ophalen.
Op station Culemborg ging het in de eerste zeven maanden van dit jaar zelfs acht keer mis. "Dit zijn voor mij echt geen incidenten, maar echt grote structurele problemen."
Karst besloot daarom een website te maken, Stationslift Storingen, waarop kapotte liften kunnen worden gemeld. "Het doel is om reizigers die hetzelfde probleem ervaren een stukje communicatie en inzicht te geven, wat de NS nalaat", zegt hij. Het afgelopen jaar kwamen er 200 meldingen bij hem binnen. De meeste meldingen kwamen uit Geldermalsen, Culemborg en Amersfoort Centraal.
ProRail laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat van de 440 liften ongeveer 1,5 procent het langdurig niet doet, een halvering ten opzichte van twee jaar geleden. Het aantal liftstoringen door technische oorzaken is in de afgelopen twee jaar met 20 procent gedaald, maar storingen door waterschade of vandalisme 'blijven een aandachtspunt'.
Er worden volgens de woordvoerder maatregelen genomen tegen wateroverlast en er worden camera's geplaatst om het vandalisme tegen te gaan.
Verder blijven de reparaties soms ingewikkeld, omdat elke lift 'uniek' is. Zo hebben de liften niet allemaal dezelfde onderdelen, waardoor niet alles altijd op voorraad is. Er zijn volgens de woordvoerder wel afspraken met leveranciers over hoe snel een lift weer moet werken.
"Het feit dat de liften het regelmatig niet doen, zorgt voor spanning en onzekerheid tijdens het reizen", zegt een woordvoerder van JongPIT.
Een woordvoerder van IederIn zegt dat de defecte liften zorgen voor stress bij mensen met een beperking en dat zij daarom steeds vaker het openbaar vervoer mijden. Uiteindelijk kan dit volgens hen ook leiden tot sociaal isolement.
Er is wat de NS en ProRail betreft wel voorzichtig goed nieuws: er wordt gewerkt aan het real-time zichtbaar maken van kapotte liften. Dat werd twee jaar geleden al aangekondigd, toen RTL Nieuws bij de problemen van toen om een reactie vroeg, maar volgens ProRail zijn de gegevens nu zo zorgvuldig dat de appbouwers van de NS ermee aan de slag kunnen. "Reizigers die afhankelijk zijn van zo'n lift kunnen hierdoor direct zien of hun reis mogelijk is."
Wanneer de functie precies zichtbaar wordt voor reizigers, is nog even afwachten. De NS benadrukt dat reizigers met een beperking bij problemen telefonisch contact kunnen opnemen met de klantenservice, ook voor een mogelijke compensatie. Vanaf een halfuur vertraging kan iedere reiziger een compensatie aanvragen en een woordvoerder van NS zegt dat dit ook geldt voor reizigers die zelf vertraging oplopen, omdat ze moeten omreizen door een kapotte lift.