Diepe kuilen, omgezaagde bomen en zelfs complete schansen. Delen van Natura-2000 gebied Schoorlse Duinen zijn flink toegetakeld. Er zijn meerdere illegale mountainbikeroutes aangelegd, en dat terwijl er een officiële route ligt in het beschermde gebied.

Een mountainbiker hoeft zich niet te vervelen in de Schoorlse Duinen. In het gebied ligt een officiële route van 24 kilometer. 'Een prachtig afwisselend gebied met veel klimmetjes, boomwortels en kuilen', zoals de website van Staatsbosbeheer die route beschrijft.

Maar die route blijkt niet afdoende voor iedereen. In de afgelopen maanden is in andere delen van het gebied flink gegraven en gewerkt om alternatieve routes te maken. Een bezoeker van het natuurgebied merkte de illegale praktijken op en tipte Staatsbosbeheer.

Wat werd aangetroffen, wordt door Omgevingsdienst Noord-Holland Noord een ware 'vernieling' genoemd. In een bericht op de website wordt het bouwen van de alternatieve parcoursen beschreven als een 'ernstig misdrijf'. "Deze acties hebben geleid tot ernstige schade aan het gebied, dat vanwege zijn unieke natuurlijke waarden onder strikte bescherming valt."

"De overtreders kunnen rekenen op stevige maatregelen", staat te lezen. "Naast het strafrechtelijk vervolgen, overwegen de autoriteiten sancties zoals dwangsommen en het verhalen van de kosten voor herstel van het gebied."

De makers gingen professioneel te werk, weet ook Theo Brouwer, een van de boswachters uit het gebied. Er zijn op verschillende plekken kuilen gegraven, bomen omgezaagd en meerdere schansen geplaatst.

"Er is zelfs met een hark de bosbodem opengehaald zodat de zachte laag eraf is en de harde laag naar voren komt. Dan kun je makkelijker fietsen", legt Brouwer uit. Om het allemaal voor elkaar te krijgen werden ook materialen het bos ingesleept. "We hebben ook dekzeilen gevonden, spijkers in bomen en er lag nog gereedschap." Daarnaast vonden de beheerders ook drinkpakjes.

"Je kunt je voorstellen dat hiermee de bosbodem en de soorten in het gebied worden verstoord", zegt de boswachter. "Dit is gebeurd op locaties waar eigenlijk ruimte voor de natuur moet zijn. In deze bospercelen hoor je niet te komen."

Het kan ook niet anders, dan dat de personen verantwoordelijk voor de illegale praktijken wel wat weten van de mountainbikesport. "Als je die schansen ziet", legt Brouwer uit, "één schans is ongeveer acht tot tien meter hoog. Als je daar vanaf wil springen met de fiets moet je wel weten waar je mee bezig bent."

De Schoorlse Duinen is een Natura 2000-gebied. Dat zijn natuurgebieden met een speciale beschermde status. Natuurgebied Schoorlse Duinen is bijzonder omdat het stuk grond kalkarm is. Daardoor zijn er allerlei planten en diersoorten te vinden die je op andere plekken in Nederland niet hebt. Het rendiermos, de dennenorchis en de nachtzwaluw zijn bijvoorbeeld kenmerkend voor de Schoorlse Duinen.

Volgens de omgevingsdienst zijn de parcoursen in ieder geval tussen oktober en december 2024 aangelegd. "Het grootste gedeelte van wat we hebben aangetroffen is nieuw", zegt Brouwer. "Sommige stukjes zijn wat ouder, maar er komen ook steeds weer stukjes bij."

Waarom de illegale routes zijn aangelegd, blijft gissen. Over de officiële route is de afgelopen jaren veel gedoe geweest. Staatsbosbeheer wilde de route, die dwars door het Natura 2000-gebied gaat, verleggen. Dat voornemen zorgde voor veel discussie tussen natuurorganisaties, omwonenden en mountainbikers, schrijft NH Nieuws.

De discussie liep op tot een zaak bij de Raad van State, die besloot dat de route mocht worden verlegd. Afgelopen jaar werd het geopend. Volgens de boswachter wordt er goed gebruik gemaakt van de 'landelijk bekende, mooie' route. "Die nieuwe route voldoet aan alle eisen voor bescherming van de natuur. Maar dan heb je dus mensen die toch een andere route gaan graven. Waarom durf ik niet te zeggen."

De omgevingsdienst zegt onderzoek te doen naar de aanleg van de illegale routes. Eerder kreeg een groep personen een boete omdat het buiten de wandelpaden liep.

"Mede daardoor hebben we een groep verdachten op het oog en loopt er een onderzoek", zegt de omgevingsdienst tegen NH Nieuws. Het zou gaan om 'een grote groep personen die hier verantwoordelijk voor is'.