Dat er sporen van cocaïne op ons briefgeld zitten, is misschien niet de grootste verrassing. Maar student Marloes Vossepoel keek toch even raar op toen ze haar onderzoek afrondde. Want wat bleek? Niet een paar biljetten waren besmet, maar álle onderzochte eurobriefjes bevatten sporen van coke.

In de VS is het al langer bekend: veel dollarbiljetten dragen sporen van cocaïne. In Nederland was het fenomeen nog nooit onderzocht. Derdejaars chemie-student Marloes zag haar kans en dook erin voor een minor bij het lectoraat Technologies for Criminal Investigations, een samenwerking tussen Saxion hogeschool in Deventer en de Politieacademie.

Eerst ontwikkelde en testte ze een methode om cocaïne op bankbiljetten aan te tonen. Daarna verzamelde ze twee maanden lang willekeurige 5- en 10-eurobiljetten uit de gewone geldcirculatie in Deventer en Enschede – van de pinautomaat tot de supermarkt. Het resultaat? Op z’n zachtst gezegd opvallend.

Niet één, niet twee, niet drie… maar álle 25 onderzochte biljetten bleken sporen van cocaïne te bevatten. Een 100 procentscore. „We hadden verwacht cocaïne te vinden, maar niet op elk biljet”, zegt Ruud Peters, hoofddocent bij Saxion en senior onderzoeker bij het lectoraat. De steekproef is te klein om harde conclusies te trekken, maar volgens de hogeschool ‘geeft het wel een indicatie van het probleem’. Grote kans dat het biljet in uw eigen portemonnee óók sporen van een lijntje bevat.

Hoe het kan dat álle onderzochte biljetten besmet waren? Daar zijn een paar verklaringen voor. Veel gebruikers snuiven cocaïne via de neus met opgerolde bankbiljetten. Maar ook sorteermachines bij banken en financiële instellingen kunnen kruisbesmetting veroorzaken. En dan is er natuurlijk nog het simpelweg doorgeven van hand tot hand – of in dit geval: van neus tot neus.

Hoeveel coke zit erop?
De aangetroffen hoeveelheden op biljetten zijn over het algemeen piepklein. Uit Amerikaans onderzoek uit 2022 bleek dat er gemiddeld 6,96 microgram cocaïne per dollarbiljet werd gemeten. Ter vergelijking: een zandkorrel weegt ongeveer drie keer zoveel.

De hoeveelheden zijn dus te klein om te zien of te proeven en vormen geen gezondheidsrisico. Maar ze geven wél een inkijkje in hoe wijdverspreid cocaïne in ons dagelijks leven is. De Saxion-studente onderzocht overigens geen andere drugs of stoffen op de biljetten. Volgens Saxion zou verder onderzoek van bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank een breder beeld kunnen schetsen.