Een Amerikaanse federale rechter heeft de importheffingen van president Trump geblokkeerd. De rechtbank voor internationale handel in New York oordeelt dat de president zijn boekje te buiten is gegaan met zijn voornemen om vele tientallen procenten aan heffingen op te leggen aan diverse landen wereldwijd. Zijn besluit ontketende begin april een grote handelsoorlog en leidde ertoe dat de beurskoersen wereldwijd kelderden.

Trump wilde de heffingen invoeren op basis van een economische noodwet uit 1977. Hij zegt dat die wet hem de bevoegdheid geeft om dat te doen, omdat het handelstekort van Amerika volgens Trump neerkomt op een noodsituatie.

De rechtbank is het daar niet mee eens en zegt dat de noodwet pas geldt bij een "buitengewone dreiging". Omdat de VS al 49 jaar een handelstekort heeft met de rest van de wereld is er geen sprake van een acute noodsituatie, aldus de rechter. Trump had dan ook het Congres niet mogen omzeilen, luidt het vonnis.

Het Witte Huis gaat in beroep tegen de uitspraak van de rechter. "Het is niet aan ongekozen rechters om te beslissen hoe je een nationale noodsituatie moet aanpakken", klinkt het.

VS-correspondent Rudy Bouma:
"Het is dus niet aan de president, maar aan het Congres om over zulke verstrekkende importheffingen te beslissen. Juridisch experts hadden na het tekenen van het decreet door Trump al direct grote vraagtekens gezet bij deze constructie.

De regering-Trump gaat dus in hoger beroep, maar moet formeel, als de hogere rechter de overheid geen uitstel verleent, onmiddellijk stoppen met zijn importheffingen. Trump heeft rechtelijke uitspraken echter herhaaldelijk genegeerd."

Veel van de heffingen die Trump had aangekondigd, waren al door hemzelf uitgesteld of verlaagd na de grote onrust op de financiële markten. Vorige week dreigde de president nog met een importheffing van 50 procent op producten uit de Europese Unie. Die had komende zondag moeten ingaan.

De uitspraak van de rechter heeft geen invloed op de importheffingen op staal en aluminium, die al eerder door Trump waren aangekondigd. Datzelfde geldt voor auto's en auto-onderdelen. Ook de heffingen op specifieke Chinese producten blijven van kracht, volgens Trump moeten die oneerlijke handelspraktijken tegengaan.

De rechtszaak werd aangespannen door vijf kleine bedrijven die goederen importeren uit de landen die door de importheffingen getroffen zijn. Daarnaast lopen er nog andere rechtszaken tegen het besluit van Trump.