Tienduizenden Noord-Koreaanse burgers werken onder erbarmelijke omstandigheden als slaven in Rusland, dat zelf nauwelijks arbeidskrachten heeft, meldt de BBC op basis van gesprekken met zes gevluchte Noord-Koreanen. 'Er wordt hier veel mee verdiend door Noord-Korea', zegt hoogleraar Koreastudies Remco Breuker van de Universiteit Leiden.

Volgens de zes Noord-Koreanen worden de arbeiders gedwongen om van 6 uur 's ochtends tot 2 uur 's nachts op een bouwplaats te werken aan de bouw van appartementsgebouwen, krijgen ze slechts twee vrije dagen per jaar en worden ze door andere bouwvakkers 'slaven' genoemd. De betaling is summier, het geld moet bovendien grotendeels aan de Noord-Koreaanse staat worden afgestaan. Dit heet dan een zogeheten 'loyaliteitsvergoeding'.

'Er wordt hier veel geld mee verdiend, omdat het grootste deel van wat deze arbeiders verdienen naar de staat gaat. Soms zelfs alles', zegt Breuker die zelf een Noord-Koreaanse vluchteling sprak die het BBC-verhaal bevestigde. Volgens de BBC krijgen de arbeiders slechts 100 tot 200 dollar per maand, die ze pas krijgen zodra ze weer terugkeren naar Noord-Korea.

Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies
Het werk is lang, zwaar, maar ook nog eens onveilig. 's Nachts gaan de lichten op de bouwplaats uit, hoewel de arbeiders door moeten met hun werk, waarvoor ze bovendien geen veiligheidsuitrusting ontvangen. De arbeiders worden gedwongen om te slapen in vuile, overvolle vrachtcontainers vol ongedierte of op de vloer in onafgewerkte hoogbouw zonder deuren.

Veel Noord-Koreanen reizen naar Rusland in de hoop genoeg geld te verdienen om thuis een huis te kopen of een eigen bedrijf te beginnen. Om hoeveel Noord-Koreanen het gaat, daarover tast Breuker in het duister. 'We hebben geen idee, we hebben geen betrouwbare statistieken.'

Weliswaar wordt een getal van 13.000 genoemd, maar dat is het aantal uitgereikte visa aan Noord-Koreanen het afgelopen jaar. 'Ik denk dat het een volkomen ontoereikend getal is', zegt Breuker. 'Ik denk dat er dat er veel meer Noord-Koreanen daar naartoe zijn gegaan. Die werkten er al voor de oorlog, die zijn daar niet weggegaan, dus waarschijnlijk gaat het om significant hogere aantallen Noord-Koreanen in Rusland.'

Volgens Breuker werken de Noord-Koreanen door heel Rusland en in alle sectoren, van landbouw tot industrie en bouw. 'Daar waar arbeid nodig is', zegt de hoogleraar, die erop wijst dat Rusland met een enorme personeelskrapte kampt als gevolg van de oorlog in Oekraïne.

Het mes snijdt voor het regime in Pyongyang aan drie kanten: enerzijds bestendigt de arbeidsmigrantenstroom de relaties tussen Noord-Korea en Rusland en levert het de Noord-Koreaanse staat heel veel geld op, anderzijds stelt het Noord-Korea in staat zich onafhankelijker op te stellen ten aanzien van China, traditioneel de beschermer en broodheer van de inmiddels nucleaire kluizenaarsstaat.

Blijkens de BBC-reportage is er de Noord-Koreaanse en Russische autoriteiten veel aan gelegen om te voorkomen dat slavenarbeiders ontsnappen. Niet alleen is er een strenge ideologische training door het regime, de Noord-Koreanen mogen nauwelijks het werkterrein verlaten. 'Het is een vrij uitzichtloos bestaan', aldus Breuker. 'Het is heel hard werken, het is heel lang werken en (...) je wordt mishandeld als je dingen fout doet. Je mag niet zomaar naar buiten.'

'De condities waaronder deze mensen zich in Rusland bevinden, zijn enorm aangescherpt vergeleken met een paar jaar terug, waardoor ze eigenlijk altijd in hun eigen werkverblijfsruimte of kampen moeten blijven.'

De Zuid-Koreaanse inlichtingendienst beweert dat in 2024 meer dan 10.000 Noord-Koreanen naar Rusland zijn gevlogen en schat dat dit aantal in 2025 zou kunnen oplopen tot 50.000, ondanks een resolutie van de VN-Veiligheidsraad uit 2019 die het inhuren van Noord-Koreaanse arbeiders verbiedt.