Door de gangen van het Utrechse popcomplex TivoliVredenburg zullen vandaag opvallend veel Duitse scheldwoorden klinken. De zelfbenoemde "allergrootste kut ter wereld", de Berlijnse artiest Ikkimel, geeft haar eerste show in Nederland. De tickets waren binnen een dag uitverkocht.

Met een mix van hiphop en Berlijnse techno, provocatieve optredens en teksten over drugs, seks en het onderdrukken van mannen is Ikkimel een regelrechte hit in Duitsland. Recensenten buigen zich het hoofd over het taboedoorbrekende fenomeen. Is ze een moderne feminist of slechts platte pop onder het mom van sex sells?

Muziekjournalist Antonia Kienast van jongerenzender Fritz ziet haar absoluut als feminist. "Als mannen minderwaardig over vrouwen praten is dat niet bijzonder, maar nu een vrouw het doet valt het opeens op." Ikkimel noemt mannen sneu, wanhopig en 'honden' die je moet knechten. "Ze draait het spel om."

Een criticus zegt dan: door je tot dat niveau te verlagen en mannen te beledigen, ben je niet voor gelijkheid en dus geen feminist. Daar is Kienast het niet mee eens. "Zij laat zien dat vrouwen ook brutaal kunnen zijn en scheldwoorden mogen gebruiken, als ze dat willen."

Naast Schlampe (slet), Hurensohn (hoerenzoon) en Schwanz (lul) domineert één woord haar songteksten: Fotze, vergelijkbaar met 'kut'. Anders dan het Nederlandse 'kut' gold het Duitse woord lange tijd als de ultieme kleinerende term voor vrouwen. "Ikkimel eigent zich het woord toe, door het veel en juist als empowerment te gebruiken. Nu betekent het iets als 'brutale vrouw'", legt Kienast uit.

Tegelijk presenteert Ikkimel zichzelf ook nadrukkelijk als sekssymbool, met veel naakt, kreungeluiden en teksten als 'meine Titten sind pral und mein Arsch ist rund'. "Het is zo overdreven dat je begrijpt dat het een parodie is", analyseert de muziekjournalist.

"Als ze zingt dat ze oerdom is, speelt ze met het stereotype dat domme vrouwen beter in bed zijn." Daarin zit maatschappijkritiek verscholen, zegt ze. "In de wereld die gedomineerd wordt door mannen geldt het idee dat domme vrouwen beter te beheersen zijn, wat natuurlijk onzin is."
Filmpje

Melina Strauss, zoals Ikkimel in werkelijkheid heet, studeerde taalwetenschappen in Berlijn. "Ze weet daarom heel goed wat ze doet en wat woorden kunnen betekenen", aldus Kienast.

Haar fanbase bestaat vooral uit jonge vrouwen, niet per se het standaardpubliek voor hiphop. "Zij voelen zich gesterkt zich te kleden hoe ze willen, bijvoorbeeld met superkorte rokjes en doorzichtige bovenkleding." De concerten kenmerken zich door een moshpit voor uitsluitend vrouwen, een champagnedouche en een kooi op het podium, waarin een man uit het publiek wordt opgesloten.

Ikkimel is niet de enige hiphopkenau die de Duitse hitlijsten bestormt. Samen met rappers als Shirin David en Loredana vormt zij een trend in de Duitse muziekscene. Kritiek is er ook: allen zijn jong, slank en wit.

"Provoceren werkt alleen met bepaalde lichamen", zei hiphopexpert Heidi Süss daarover tegen omroep SWR. "Artiesten van kleur lopen tegen gesloten deuren aan, omdat de mainstream voor het traditionele vrouwbeeld kiest."

Het buitenlandse succes, met vanavond een show in Utrecht, verbaast muziekjournalist Kienast niet. "Ook als je het niet precies begrijpt, zorgt de muziek voor een goed humeur. Als vrouw voel je je sterker na een concert van Ikkimel."

Een groot deel van de ticketkopers komt uit het Duitse grensgebied, laat programmeur Brent Oostrum van TivoliVredenburg weten. Ook zijn er concertgangers uit Hamburg, Berlijn en Wenen, "vermoedelijk fans die haar achterna reizen om haar in een relatief intieme zaal te zien".

De show wordt hoe dan ook wild, zegt Kienast. "Een tikkie vulgair, met veel naakt en gekte."