De datacenters in Nederland gebruiken steeds meer elektriciteit. Het verbruik is vorig jaar toegenomen naar bijna 5100 gigawattuur. Volgens statistiekbureau CBS staat dat gelijk aan het stroomgebruik van bijna 2 miljoen woningen. Cijfers voor dit jaar zijn nog niet bekend. Volgens Stijn Grove, directeur van brancheorganisatie Dutch Data Center Association, is dat veel energie, maar ook onvermijdelijk. ‘Ook het radioprogramma van BNR komt uit een datacenter’, zegt hij. ‘We groeien allemaal door.’

Het elektriciteitsverbruik van de complexen is in vijf jaar tijd bijna verdubbeld. De datacenters gebruikten vorig jaar bijna 5 procent van alle stroom in Nederland.

Microsoft trekt miljarden uit voor AI in India, grootste investering tot nu toe
Sinds ongeveer 2017 neemt het aantal datacenters toe, terwijl ook het elektriciteitsnet steeds voller raakt. Toch ziet Grove dat de groei afvlakt. Projecten zijn in Nederland de afgelopen jaren moeilijker van de grond te krijgen. 'En dat is zorgelijk.' De economie en samenleving digitaliseren namelijk verder en daarvoor zijn datacenters nodig, zegt hij.

Die afvlakking heeft volgens Grove te maken met verduurzaming. De sector probeert het energiegebruik zo efficiënt mogelijk te maken. 'Datacenters kopen hun elektriciteit duurzaam in en investeren in efficiëntere koeling', legt Grove uit. Ook wordt gekeken of de warmte die datacenters produceren kan worden hergebruikt.

Tegelijkertijd bestaat er in Nederland weerstand tegen datacenters. Volgens Grove wordt er vaak over de sector gesproken, maar niet mét de sector. Hij wijst erop dat datacenters een cruciale rol spelen in de toekomstige economie. 'Wij zijn eigenlijk de nutsvoorziening van de toekomst', zegt hij. Niet inzetten op digitale infrastructuur zou volgens hem economisch onlogisch zijn.

Digitalisering, kunstmatige intelligentie, energietechnologie, klimaat- en biotechnologie zijn volgens de sector allemaal afhankelijk van datacenters. 'Alles waar slim voor staat, komt uit een datacenter', aldus Grove. De opkomst van AI zorgt ervoor dat de vraag naar digitale infrastructuur verder groeit.

In lijn met andere Europese landen
Toch verwacht hij niet dat datacenters een veel groter deel van het Nederlandse energieverbruik gaan opeisen. In de meeste Europese landen ligt dat aandeel tussen de 4 en 5 procent. Er zijn uitzonderingen, zoals Ierland, waar datacenters richting de 25 tot 30 procent van het stroomverbruik gaan, en Denemarken, waar het aandeel 16 procent is. 'Dat zijn uitschieters', zegt Grove. 'Daar gaan wij zeker niet naartoe, al schuift iedereen wel op.'

Het CBS keek alleen naar de centra waar de opslag van gegevens 'de hoofdactiviteit is', zoals in de datacenters van grote techbedrijven als Google en Microsoft. Het werkelijke verbruik kan nog hoger zijn, want niet alle datacenters zijn meegerekend. Zo keek het CBS niet naar bedrijven en instellingen die hun gegevens zelf opslaan om hun eigenlijke werk te ondersteunen. Dit zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen en universiteiten.