Mensen met een verstandelijke beperking krijgen nauwelijks de kans om hun stem uit te brengen. Hun stempas wordt meestal gewoon weggegooid door de instelling waar ze verblijven. Dat blijkt uit een rondgang langs vijftig bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) aangesloten woongroepen. Slechts twaalf bewoners hebben kunnen stemmen bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen, meldt het VGN-blad Markant. Vorig jaar bepaalde de Hoge Raad dat mensen met een verstandelijke beperking die onder curatele staan ook mogen stemmen. En dus kwamen er bij de instellingen voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart stempassen binnen voor deze bewoners. Het overgrote deel heeft de kiesgerechtigden nooit bereikt. Ze zijn weggegooid, verscheurd, versnipperd, blijkt uit het VGN-onderzoek. Door wie? „Dat kan gedaan worden door het secretariaat”, zegt eindredactrice Lia Bruin van Markant. De VGN-medewerkster denkt dat de instellingen nog niet goed weten wat ze aanmoeten met het arrest van Hoge Raad. Een simpele oplossing lijkt haar dat in het zorgplan voor de bewoner wordt opgenomen dat die hulp en begeleiding krijgt als hij wil stemmen. Maar ook ouders of verzorgers zouden kunnen opletten wanneer de stempas binnenkomt. De VGN vindt dat in eerste instantie de cliënt zelf beslist om te gaan stemmen. Als die dat niet kan, moet de instelling contact opnemen met de wettelijk vertegenwoordiger. Samen kunnen zij besluiten te stemmen per volmacht of de stempas weg te gooien. In het stemhokje is er nog een barrière: hulp bij het stemmen mag wel bij mensen met een lichamelijke beperking, maar niet bij mensen met een verstandelijke beperking. De VGN raadt instellingen daarom aan om vooraf te oefenen met een rood potlood, stembiljet en stemhokje. Wie in ieder geval gaat stemmen bij de komende verkiezingen, is Ton van Poeteren (63). Maar hij moet er wel moeite voor doen, vertelt hij in Markant. „Ik moet goed in de gaten houden wanneer mijn stemkaart binnenkomt. Die wordt naar het hoofdgebouw gestuurd, niet naar mijn woning. Ik ga af en toe kijken of hij er al is. Want als ik te laat ben, zijn ze er al niet meer.”