Nieuw onderzoek suggereert dat we slecht in staat zijn om te beoordelen wie onze vrienden zijn.

Wetenschappers van de Universiteit van Tel Aviv en het Massachusetts Institute of Technology bogen zich over zes onderzoeken naar vriendschap, uitgevoerd in Israël, Europa en de Verenigde Staten. Ze wilden onder meer achterhalen of de vriendschappen van mensen die aan deze onderzoeken deelnamen wederzijds waren. Ze ontwikkelden daartoe aan algoritme dat verschillende objectieve eigenschappen van een vriendschap (bijvoorbeeld het aantal gezamenlijke vrienden en het totale aantal vrienden) bestudeerde en onderscheid kon maken tussen twee soorten vriendschap: eenrichtingsverkeer en tweerichtingsverkeer (oftewel wederzijds).

Het onderzoek levert verrassende uitkomsten op. “We ontdekten dat 95 procent van de deelnemers dacht dat hun relatie wederzijds was,” vertelt onderzoeker Erez Shmueli. Als je denkt dat iemand jouw vriend is, dan verwacht je dat diegene jou ook als vriend ziet. “Maar dat is niet het geval: slechts in vijftig procent van de gevallen bleek een vriendschap tweerichtingsverkeer te zijn.”

“Blijkbaar zijn we slecht in staat om te beoordelen wie onze vrienden zijn,” concludeert Shmueli. En dat beperkt de mate waarin we in staat zijn om onze ‘vrienden’ te beïnvloeden, zo blijkt uit verdere experimenten. Zo gingen de onderzoekers voor een groep proefpersonen na wat hun redenen waren om te sporten. Uit het onderzoek bleek dat de druk van vrienden veel meer motiveerde dan bijvoorbeeld geld. “We ontdekten – niet heel verrassend – dat degenen die aangemoedigd werden door wederzijdse vrienden meer sportten en veel meer vooruitgang boekten dan degenen met eenzijdige vriendschapsbanden.”

Het door de onderzoekers ontwikkelde algoritme van de wetenschappers bleek niet alleen aan te kunnen wijzen welke vriendschappen een- of tweerichtingsverkeer waren. Het kon bij een vriendschap die eigenlijk maar van één kant kwam ook achterhalen van wiens kant de vriendschap dan kwam. Het algoritme en de achterliggende wetenschap kan heel interessant zijn voor bedrijven en sociale groepen die de invloed die vrienden op elkaar hebben gebruiken om mensen aan te zetten tot actie (van het kopen van een bepaald product tot in actie komen tegen bijvoorbeeld klimaatverandering).