Het microscopisch kleine organisme had een grote mond en waarschijnlijk geen anus.

Onderzoekers hebben het prehistorische organisme de naam Saccorhytus gegeven. Het organisme had een ovaalvormig lichaam en grote mond. Saccorhytus leefde waarschijnlijk tussen de zandkorrels op de zeebodem en was slechts een millimeter groot.

Saccorhytus zou de meest primitieve nieuwmondige zijn die tot op heden is teruggevonden. De nieuwmondigen is een superstam waaronder tal van subgroepen thuis te brengen zijn, waaronder de gewervelden en dus de mensen. Als het inderdaad de meest primitieve nieuwmondige is die onderzoekers ooit hebben ontdekt, is het kleine organisme de voorouder van een breed scala aan soorten en de oudste voorouder – die we tot op heden ontdekt hebben – van de mens. “Alle nieuwmondigen hadden een gezamenlijke voorouder en wij denken dat dit die voorouder is,” stelt onderzoeker Simon Conway Morris.

Onderzoekers hebben de resten van Saccorhytus uitgebreid bestudeerd. Zo kunnen ze concluderen dat het lichaam van het organisme – net als dat van veel van zijn nakomelingen, waaronder uiteindelijk de mens – symmetrisch was. Het organisme was daarnaast bedekt met een dunne, vrij flexibele huid. Waarschijnlijk bewoog Saccorhytus zich voort door samentrekkende bewegingen te maken. De grote mond suggereert dat het dier gewoon een hap water tot zich nam en daar voedsel uit filterde. Kleine kegelvormige structuren op de huid stelden Saccorhytus wellicht in staat om het ingeslikte water weer te laten ontsnappen. Het zou betekenen dat deze structuren een soort voorloper waren van de kieuwen die we vandaag de dag bij vissen zien. Wat de onderzoekers verder verbaasde, is dat er geen enkel bewijs is dat Saccorhytus een anus had. Het suggereert dat afvalstoffen door de mond werden uitgescheiden.
Wetenschappers ontdekten de resten van Saccorhytus in het midden van China, op een plek waar ooit een ondiep water te vinden was. Saccorhytus leefde daar zo’n 540 miljoen jaar geleden, zo meldt het blad Nature. Daarmee is het organisme zo’n 20 tot 30 miljoen jaar ouder dan de meest primitieve nieuwmondigen die eerder zijn teruggevonden.
Plaatje