Onderzoekers in Limburg luiden de noodklok. Het aantal kinderen in deze provincie met een aangeboren afwijking ligt hoger dan in de rest van Nederland. "Er moet iets spelen. Dat moeten we echt uitzoeken."

Van de circa achtduizend kinderen die jaarlijks in Limburg worden geboren hebben er ongeveer 300 een aangeboren afwijking. Dat is 3,84 procent of 38 op de 1000 kinderen. Het Nederlands gemiddelde ligt op 2,84 procent.
"Dit is alarmerend", zegt epidemioloog Luc Smits van de Universiteit Maastricht. De universiteit deed onderzoek op basis van landelijke cijfers over geboortes. "Het gaat om potentieel levensbedreigende afwijkingen of levenslange aandoeningen. Hier kun je niet stil bij zitten, hier moet iets aan gebeuren, want ieder kind verdient een goed begin."

De afwijkingen betreffen vooral het hart, de nieren, urinewegen en genitaliën; organen die zich in het begin van de zwangerschap ontwikkelen. Naar geestelijke afwijkingen is niet gekeken, die worden vaak pas veel later zichtbaar.
De uitkomst van het onderzoek komt niet geheel onverwacht voor Smits en zijn team, want Limburg scoort in diverse gezondheidslijstjes slechter dan de rest van Nederland. "We wisten al dat hier meer kinderen te vroeg worden geboren en ook wat betreft kinderen met een te laag geboortegewicht zijn we nog steeds koploper."

Toch kan ook Smits een deel van de bevindingen, die de periode van 2010 tot 2015 beslaan, niet verklaren. "We vonden een duidelijke verhoging in Parkstad, maar ook in Noord-Limburg. Van Parkstad weten we dat daar veel kinderen opgroeien in armoede en dat roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik er vaker voorkomen, ook bij aanstaande moeders. Die factoren kunnen de ontwikkeling van het embryo verstoren. De verhoging in Noord-Limburg is echt een raadsel.”
Wat hij ook opmerkelijk vindt is dat in Groningen en Drenthe, waar armoede, roken en overgewicht in vergelijkbare mate voorkomen als in Limburg, het aantal aangeboren afwijkingen niet verhoogd is. "Er moet iets anders spelen bij ons. Milieufactoren misschien? Dat moeten we echt uitzoeken."

De universiteit wil het onderzoek daarom uitbreiden en daarvoor ook gegevens over de zwangerschap verzamelen bij ouders van kinderen met een afwijking.
Smits hoopt dat de provincie daar geld voor wil vrijmaken. Provinciale Staten bespreken het onderwerp vandaag. Volgens gedeputeerde Marleen van Rijnsbergen loopt er al een project gericht op de gezondheid van zwangere vrouwen. "Het project Kansrijk van Start is een van de projecten die inzet op gezonde zwangerschappen en gezonde kinderen."