Er is recentelijk een nieuwe ontdekking gedaan: de ‘slimme wc’. En dan niet een die zelf z’n bril omhoog doet wanneer je je behoefte moet doen, maar eentje die ziektes herkent. De pot is uitgerust met een technologie die een reeks ziektemarkers in ontlasting en urine kan detecteren, waaronder die van colorectale of urologische kankers.

Na een pilotstudie van 21 deelnemers is het lang gekoesterde idee eindelijk werkelijkheid geworden, zo schrijven de onderzoekers in het tijdschrift Nature Biomedical Engineering. Het apparaat ziet eruit als elke andere wc, maar is uitgerust met extra gadgets in de kom. Deze tools worden geactiveerd door middel van bewegingsdetectie. Urinemonsters ondergaan een fysische en moleculaire analyse, waarbij onder andere gekeken wordt naar de stroomsnelheid en het totale volume. De beoordeling van ontlasting wordt gebaseerd op fysieke kenmerken.

Het systeem is in staat om een breed scala aan gegevens vast te leggen. Van het aantal witte bloedcellen, tot consistente bloedverontreiniging of bepaalde eiwitlevels die kunnen wijzen op de aanwezigheid van ziektes, zoals een blaasontsteking of nierfalen. In de huidige ontwikkelingsfase kan het toilet 10 verschillende biomarkers meten. De verzamelde gegevens worden automatisch naar een veilige online bewaarplek verzonden. Op termijn zou het systeem zelfs kunnen worden geïntegreerd in het archiveringssysteem van zorgverleners voor snelle en gemakkelijke toegang.

Het doel van de onderzoekers is om nauwkeurige, geïndividualiseerde gezondheidsfeedback te kunnen geven. Hiervoor moet het toilet wel onderscheid kunnen maken tussen verschillende personen. Bij het doortrekken wordt er dan ook een registratie gemaakt van je vingerafdruk. Ook bevat het systeem een camera die de eigenschappen van onze edele delen vastlegt, ofwel “gezichtsherkenning” van onder. Het klinkt misschien als een ver-van-je-bed-show, en het is de vraag of iedereen hier gelukkig van wordt, maar de gadget is op eenvoudige wijze te implementeren in een doodnormale wc. De slimme pot is dus misschien straks wel in onze eigen badkamer te vinden.

Professor Inflammatoire darmziekten Geert D'Haens (Universiteit van Amsterdam): “Het gebruik van een toilet om lichaamsexcreten te onderzoeken klinkt aantrekkelijk en gebruiksvriendelijk. Patiënten hoeven op die manier geen aparte potjes meer naar een laboratorium te verzenden. Voor urinetesten is er duidelijk wel al meer bereikt dan voor ontlasting. De analyse van ontlasting staat nog in de kinderschoenen. De vastheid van de ontlasting, zoals deze nu gemeten wordt, kan door veel ziekten en dieetveranderingen veroorzaakt worden. De metingen door het 'smart toilet' zouden dan ook weleens tot veel aanvullende (soms onnodige) diagnostische testen kunnen leiden”.

Professor Experimentele Nefrologie Johan van der Vlag (Radboudumc Nijmegen): “Het is een uiterst originele studie. Wel ben ik het ermee eens dat er nog belangrijke beperkingen zijn. Het toilet is getest door een beperkt aantal proefpersonen die relatief jong waren (20 tot 40 jaar). Het was naar mijn mening overtuigender geweest wanneer patiënten met een vastgestelde diagnose, voor bijvoorbeeld een nierziekte, ook waren meegenomen in de studie. De slimme wc klinkt veelbelovend, maar of het echt leidt tot een grote en betaalbare gezondheidswinst zou uit toekomstig onderzoek moeten blijken.”