Antibiotica zouden in de toekomst zomaar uit je snot kunnen komen. Duitse onderzoekers hebben in de neus bacteriën ontdekt, die een antibioticum produceren die artsen nog niet in hun geneesmiddelenkast hadden.

Het zit zo: onderzoekers weten al langer dat de bacteriestammen constant vechten om eten en ruimte. In deze strijd op microniveau bewapenen de bacteriën zich met antibiotica. In de neus zit bij veel mensen Staphylococcus aureus, een bacterie die bij gezonde mensen weinig doet, maar vooral in ziekenhuizen veel mensen juist zieker maakt.

De onderzoekers vonden in de neus ook bacteriën die in de clinch liggen met die 'ziekenhuisbacterie'. Vervolgens waren zij in staat om uit de terugvechtende bacteriën een werkzaam antibioticum te isoleren.

"Heel hoopvol", noemt hoogleraar medische microbiologie van het VUMC Jan Kluytmans de doorbraak. Hij is al zijn hele loopbaan bezig met het fenomeen van bacteriën die elkaar verdringen en noemt het erg knap dat het de Duitse collega's is gelukt antibioticum uit de bacteriën te halen. "Dat is nog nooit iemand gelukt."

Het zal nog wel even duren voordat we echt zeker weten dat de 'neusantibiotica' ook echt bruikbaar zijn, vertelt hij. "Het is op muizen getest, daar heeft het effect. Nu moet nog worden onderzocht of het op mensen ook werkt en of het veilig is. Dat kan nog vele jaren duren en er zijn nog veel obstakels te overwinnen."

Toch is Kluytmans optimistisch: niet alleen in je snot, maar op je hele lichaam verdringen bacteriën andere bacteriën. Wie weet kunnen onderzoekers nog op veel meer plekken nieuwe antibiotica vinden. "In darmbacteriën bijvoorbeeld."

Tot nu toe komen bijna alle antibiotica die zijn ontdekt uit bacteriën in de grond. Sinds de jaren tachtig zijn er eigenlijk geen nieuwe soorten antibiotica meer in omloop gekomen. En dat is gevaarlijk, omdat steeds meer bacteriën resistent worden voor antibiotica. Zo blijken sommige mensen met MRSA al niet meer te reageren op bepaalde antibiotica. Voor mensen met zo'n infectie zou dit nieuwe antibioticum erg welkom zijn.