Een eendennest met elf eieren in het Groninger landschap, zorgde voor een mooi plaatje op Twitter. Maar het beeld maakte ook een kritische reactie los. Het delen van dit soort foto's zou zelfs verboden zijn. Hoe zit dat?
Foto

De betreffende foto - je ziet hem hierboven - was donderdagavond in beeld bij Noord Vandaag en we deelden hem in onze rubriek Rondje Groningen.

'Vogelsites verbieden dit soort foto's'
Dat beeld leidde tot ontsteltenis van een van onze kijkers. Die schrijft ons: 'Her en der verbieden vogelsites om foto's te plaatsen waarop een vogelnest afgebeeld staat, wel of niet met de vogels. Ook als ze met telelens op grote afstand gemaakt zijn. Ik kan er dan ook nog niet over uit dat RTV Noord zelf even uitgebreid een foto van een nestje van elf eieren laat zien. De vogels moeten in het broedseizoen niet gestoord worden.'

Die reactie is reden om te bellen met de maker van de foto. Dat is Jesper Schothorst, junior natuurbeheerder bij Het Groninger Landschap. Hij liep donderdag nietsvermoedend met een collega zijn controlerondje door het veld en stuitte daarbij op een eendennest, met daarop een broedende eend.

‘Ik kreeg bijna een hartaanval, want ik stond er al bijna bovenop. We hadden het nest totaal niet gezien.’ Schothorst legt uit dat broedende vogels in zo’n geval zo lang mogelijk op het nest blijven zitten. ‘In de hoop dat je ze niet ziet. Maar deze vloog opeens weg.’

Toen hij de elf eieren zag, besloot hij er een foto van te maken. ‘Dat is toch vrij veel. Het leek me een leuk fotomoment om op Twitter te delen.’

Schothorst begrijpt de reactie op de foto wel. ‘Het broedseizoen is bezig, en zeker in coronatijd voelt iedereen zich een beetje boswachter.’ Toch zegt hij altijd voorzichtig te werk te gaan. ‘We zijn altijd in het veld te vinden, maar als beheerders laten we de nesten zoveel mogelijk met rust. Dat doen natuurfotografen doorgaans ook. Het is niet de bedoeling dat je elke dag kijkt of de kuikens al uitgekomen zijn.’

Bewust van de gevoeligheid van het thema, liet Schothorst de exacte locatie van het nest uit voorzorg achterwege. ‘Nu is het gewoon een plek in de natuur waar een eend op eieren zit te broeden.’

Zijn er regels voor nestfotografie?
Vraag blijft of het fotograferen van vogelnesten daadwerkelijk verboden is. Volgens ecoloog Rick Middelbos is dat zo. ‘Omdat je de vogel op zijn nest verstoort, of de kans vergroot dat hij geen voedsel meer komt brengen. Vogels voelen zich dan onder druk gezet en sommigen zullen niet terugkomen. Houd dus altijd afstand van broedende vogels.’

Voor het fotograferen van vogels gelden een aantal richtlijnen, zegt Middelbos. ‘Je moet de situatie een beetje lezen. Een nestkastje in je tuin van afstandje bekijken of een nestkastje hoog in een boom fotograferen is prima. Maar ga geen foto’s maken van een merelnest in de bosjes. Dat is niet de bedoeling.’

Dit is wél bij wet verboden
Op de site van natuurprogramma Vroege Vogels is al sinds 2006 een gedragscode te vinden voor natuurfotografen. Deze is gebaseerd op de flora- en faunawet. In de basis komt die code erop neer dat het leven of de levenswijze van een vogel niet in het gedrang mag komen door een foto.

Nestfotografie wordt dan ook afgeraden en is zelfs bij wet verboden als het gaat om verblijfsplaatsen van een beschermde inheemse soort.

‘Het is verboden nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren.’