Het ministerie van Buitenlandse Zaken moet een boete betalen van 565.000 euro, omdat het jarenlang de wet heeft overtreden bij het verlenen van visa. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) spreekt van ernstige overtredingen op grote schaal.

De beveiliging van het digitale Nationaal Visum Informatie Systeem is volgens de toezichthouder onvoldoende. Daardoor kunnen onbevoegden in theorie dossiers inzien met gevoelige informatie en die ook aanpassen. Onduidelijk is of dat ook daadwerkelijk is gebeurd. Verder werden visumaanvragers ontoereikend geïnformeerd over het delen van hun gegevens met andere partijen.

Dat laatste probleem is inmiddels verholpen, laat het ministerie weten in een reactie. Volgens Buitenlandse Zaken is het AP-onderzoek uitgevoerd in 2019 op twee diplomatieke posten. "Sindsdien zijn al veel verbeteringen doorgevoerd op de punten waar we door de AP op worden aangesproken."

Volgens een woordvoerder zijn er geen aanwijzingen dat er als gevolg van de fouten persoonlijke gegevens zijn terechtgekomen "waar ze niet horen".

Buitenlandse Zaken was al langere tijd op de hoogte van veiligheidsrisico's in het visumsysteem, maar de Autoriteit Persoonsgegevens vindt dat het ministerie daar niet snel genoeg en te weinig aan gedaan heeft. Daarom wordt er ook nog een dwangsom opgelegd. Zolang de beveiliging van het visumaanvraagsysteem nog niet op orde is, riskeert het ministerie elke twee weken een aanvullende boete van 50.000 euro.

Jaarlijks worden er zo'n 530.000 visumaanvragen behandeld. De aanvragers moeten allerlei gevoelige informatie overdragen, zoals vingerafdrukken, naam, adres, woonplaats, land van geboorte, doel van de reis, nationaliteit en foto. Door de slechte beveiliging bestaat volgens de AP ook het risico dat fouten of misstanden lang onopgemerkt blijven.

"Dat kan voor burgers grote gevolgen hebben", zegt vicevoorzitter Monique Verdier van de Autoriteit Persoonsgegevens. "Bijvoorbeeld als hun visumaanvraag hierdoor onterecht wordt geweigerd. Dat kan een forse inbreuk op hun bewegingsvrijheid betekenen. Juist omdat burgers voor hun visum zo afhankelijk zijn van Buitenlandse Zaken, is de ontoereikende beveiliging heel ernstig."

Het ministerie zegt dat mensen altijd in beroep kunnen gaan als een visum wordt geweigerd. Daarnaast worden alle bevindingen "ter harte genomen bij de verbetering van onze systemen en procedures".