De boete voor ernstige overtredingen van de Wet Dieren, zoals mishandeling of het verkeerd doden, staat al twaalf jaar op 2500 euro per overtreding en is nooit voor inflatie gecorrigeerd.
VVD, PVV, PvdA/GroenLinks en D66 noemen het gelijkblijven van de boetes onbegrijpelijk, juist omdat slachthuizen nog regelmatig de fout in gaan. VVD-Kamerlid Thom van Campen: "Ik vraag me af of die boetes nog wel echt een afschrikwekkende functie hebben op dit moment. Daar zullen we dus naar moeten kijken."
De NVWA kan in sommige gevallen het standaardboetebedrag wel verdubbelen. Bijvoorbeeld bij een herhaalde overtreding, of een buitengewoon grote overtreding. Verder kan de NVWA, bij meerdere overtredingen tegelijk, ook meerdere keren het standaardboetebedrag opleggen.
Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat in de periode tussen 2015 en 2022 het merendeel van de boetes inderdaad 2500 euro was (79 van de 12
. De hoogste boete was voor Slachterij Amstelland in 2019: 12.500 euro voor in totaal vier overtredingen: het niet goed verdoven, niet goed doden, een dier dat uit de stal was ontsnapt en misbruik van het stroomstootapparaat. Wat betreft de PVV gaan de minister van Landbouw en de NVWA 'er met gestrekt been in' en moeten de boetes omhoog. Volgens Kamerlid Dion Graus zijn het zeer ernstige overtredingen waar het hier om gaat. "Dit is gewoon vaak zware dierenmishandeling. Dan moet je gewoon ingrijpen. Met torenhoge boetes en soms zelfs gevangenisstraffen."
Het ministerie van Landbouw, verantwoordelijk voor het bepalen van de hoogte van de boetes, laat in een reactie weten dat 'het relatief veel tijd kost om een jaarlijkse inflatiecorrectie op de boetes toe te passen'. Het zou negen maanden kosten om zo'n aanpassing door te voeren.
Veel andere boetes, zoals voor verkeersovertredingen, worden jaarlijks of eens in de paar jaar verhoogd met een inflatiecorrectie. Bij de boetes voor slachthuizen gebeurt dat niet. Als de boetes van 2500 euro waren gecorrigeerd voor inflatie, zouden ze nu 3282 euro moeten zijn, een stijging van 31,3 procent. Maar als ze dezelfde verhogingen hadden gekregen als sommige verkeersboetes, zouden de boetebedragen voor slachthuizen nog veel hoger zijn.
Zo is de boete voor het niet dragen van een gordel sinds 2012 met 50 procent verhoogd naar 180 euro. Rijden met je telefoon in je hand is met 133 procent gestegen naar 420 euro, onterecht parkeren op een gehandicaptenparkeerplaats ging in die tijd zelfs met 144 procent omhoog, naar 440 euro.
Herman Bröring, hoogleraar bestuursrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, vindt de boetes voor slachthuizen 'relatief laag'. Volgens hem 'tikken bedrijven dit soort boetes zo af'. Het komt volgens hem doordat het ministerie van Landbouw verantwoordelijk is voor de hoogte van de boetes. "Andere bestuursorganen leggen veel hogere boetes op in de sectoren waar zij verantwoordelijk voor zijn."
Zo legt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) veel hogere boetes op. In 2022 kreeg een webshop een boete van 100.000 euro omdat die consumenten misleidde over haar levertijden en over de online reviews op haar site. Boetes van de ACM kunnen oplopen tot 900.000 euro. Bovendien heeft de ACM in sommige gevallen een percentage van de omzet als boete geëist. Het ging dan om boetebedragen die opliepen tot miljoenen euro's.
De vorige minister van Landbouw schreef in 2018 nog aan de Kamer dat ze ging onderzoeken of de boetes voor dierenleed verhoogd kunnen worden, maar dat leidde niet tot hogere straffen. Na vragen van RTL Nieuws laat demissionaire minister Adema van Landbouw nu weten dat hij voor de zomer met een voorstel komt om grote bedrijven hogere boetes op te kunnen leggen en een inflatiecorrectie gaat toepassen.
