De afgelopen tijd ging het zogeheten #reheatedricesyndrome viraal op TikTok. Volgens verschillende socialemediagebruikers kan je door het opwarmen van eerder gekookte rijst ernstig ziek worden. Je zou er zelfs dood aan kunnen gaan, als je de berichten mag geloven. Maar hoe gevaarlijk is de nasi goreng die je gisteravond hebt gemaakt nou eigenlijk?

TikTok staat vol met filmpjes waarin wordt gewaarschuwd om gekookte rijst niet opnieuw op te warmen. De boosdoener in dit verhaal is de bacterie Bacillus cereus. Volgens het Voedingscentrum kan de bacterie inderdaad voedselvergiftiging veroorzaken. Bacillus cereus kan voorkomen in rijst- of pastagerechten die te lang en niet koud genoeg bewaard zijn. Eiwitrijk voedsel, sausjes en pudding kunnen ook besmet zijn.

Marcel Zwietering, hoogleraar levensmiddelenmicrobiologie bij Wageningen Universiteit, legt uit dat Bacillus cereus sporen kan produceren die bestand zijn tegen hitte. Sporen zijn bacteriecellen in een soort slaapstand. Ook nadat je rijst hebt gekookt, kunnen de sporen dus overleven. "Deze kunnen zich weer tot groeiende bacteriën ontwikkelen", vertelt Zwietering aan Editie NL.

Bacillus cereus kan dus overleven na het verhitten van onder meer rijst. "Bij lage temperaturen kan deze bacterie weer groeien, Maar bij 4 graden, de ideale koelkasttemperatuur, niet meer", zegt Zwietering. Kleine hoeveelheden zijn normaal gesproken niet schadelijk, maar grote hoeveelheden in voedsel kunnen wel ziekte veroorzaken.

Het Voedingscentrum schat dat jaarlijks zo'n 50.000 mensen ziek worden van Bacillus cereus. Symptomen zijn vaak buikpijn, misselijkheid, braken en diarree. De klachten komen snel, maar zijn vaak na ongeveer 2 dagen over.

Is het dodelijk om een bakje rijst van gisteren op te peuzelen na het opwarmen? Gelukkig niet. "Het gaat om een storm in een glas water", vertelt Zwietering. Volgens de hoogleraar is het opwarmen van restjes juist goed vanwege de duurzaamheid. "Je moet niet alles zomaar weggooien."

Toch moet je bewust omgaan met etensresten. Het risico zit hem niet in het opwarmen van bijvoorbeeld de rijst, maar in het bewaren. "Eten dat warm is, moet je eerst snel laten afkoelen voordat je het in de koelkast stopt", zegt Zwietering. Dat kan je het beste eerst buiten de koelkast doen. "Andere producten in de koelkast kunnen anders warm worden."

De hoogleraar waarschuwt: "Wacht ook niet te lang met de resten in de koelkast te doen, anders groeien die bacteriën snel." Als het om een grote portie etensresten gaat, kan je deze het beste verdelen in kleine porties. Zo worden de etensresten eerder koel en kunnen ze sneller in de koelkast worden geplaatst.