Zes gevangenen met verschillende religieuze achtergronden hebben een rechtszaak aangespannen tegen de gevangenisautoriteit van de staat New York. Die besloot dat alle gedetineerden binnen moeten blijven tijdens de zonsverduistering van 8 april.

Dat is volgens de zes een schending van de grondwettelijke rechten van gevangenen om hun geloof te belijden. ‘Een zonsverduistering is een zeldzaam, natuurlijk fenomeen met grote religieuze betekenis voor velen’, citeert persbureau AP uit de aanklacht. Daarbij wordt opgemerkt dat passages in de Bijbel een eclipsachtig fenomeen beschrijven tijdens de kruisiging van Jezus en dat heilige islamitische werken een soortgelijke gebeurtenis beschrijven tijdens de dood van de zoon van de profeet Mohammed.

De aanklagers zitten opgesloten in een mannengevangenis met een gemiddeld streng beveiligingsregime in Woodbourne, een kleine 100 kilometer ten noordwesten van New York. Onder hen bevinden zich een baptist, een moslim, een zevendedagsadventist, een atheïst en twee beoefenaars van santeria (een mix van Afrikaanse heiligenverering en katholicisme, red.)

De hemelse gebeurtenis, die in de Verenigde Staten voor het laatst zichtbaar was in 2017 en pas in 2044 weer te zien zal zijn, gaat ‘gepaard met bijeenkomsten, vieringen, aanbidding en gebed’, aldus de aanklacht. Daarin wordt opgemerkt dat een van de klagers, een atheïst, vorige maand nog speciale toestemming kreeg om de zonsverduistering te bekijken met een bril die door de staat zou worden verstrekt. Dat was evenwel voor de afkondiging van de gevangenisautoriteit.

Vier medeklagers vroegen vervolgens eveneens om toestemming, maar die werd volgens hen geweigerd omdat de gevangenisfunctionarissen oordeelden dat een zonsverduistering niet vermeld wordt als een heilige dag voor hun religie. De zesde gevangene vroeg ook om het natuurfenomeen te mogen zien, maar kreeg naar eigen zeggen geen antwoord.

Woordvoerder Thomas Mailey van de gevangenisautoriteit in de staat New York zei tegen het persbureau dat de instantie nooit commentaar geeft op lopende rechtszaken, maar alle verzoeken om religieuze aanpassingen in overweging neemt. Zaken die verband houden met het bekijken van de zonsverduistering worden volgens hem momenteel beoordeeld.

Daniel Martuscello III, de waarnemend commissaris van het departement, publiceerde op 11 maart een memo waarin hij aankondigde dat alle staatsgevangenissen komende maandag volgens een vakantieschema zullen draaien. De gevangenissen zijn niet de enige instellingen die een speciaal rooster hebben die dag. Zo zijn scholen gesloten zodat kinderen de zonsverduistering kunnen zien.

Voor de gedetineerden betekent het dat ze van 14.00 tot 17.00 uur in hun ‘wooneenheden’ moeten blijven, behalve in noodsituaties. Volgens de klagers zijn dit doorgaans de normale uren voor openluchtrecreatie. In bijna twintig gevangenissen in de staat zal op 8 april ook geen bezoek worden toegelaten, in de overige strafinrichtingen eindigt het bezoekuur om 14.00 uur.

Volgens Martuscello zal het departement een veiligheidsbril tegen zonsverduistering uitdelen aan personeel en gedetineerden van een aantal gevangenissen, zodat zij de zonsverduistering kunnen bekijken vanaf hun werklocatie of wooneenheden.

De totale zonsverduistering zal naar verwachting rond 15.15 uur te zien zijn en duurt slechts enkele minuten. De kans om het natuurfenomeen te zien is naar verwachting het grootst in het westelijke en noordelijke deel van de staat, zoals in Buffalo, Rochester, Syracuse, Lake Placid en Plattsburgh.