Het lijkt het ideale businessplan: koop een oud medicijn, maak het vijftig keer zo duur en geniet van de winst. Dat moet eigenaar Martin Shkreli van het bedrijf Turing Pharmaceuticals tenminste gedacht hebben toen hij de prijs van het medicijn Daraprim verhoogde van 13,73 naar 750 dollar per tablet. Amerika staat op zijn achterste benen, maar Shkreli zelf wuift de kritiek weg. "Als mensen het niet kunnen betalen geven we het gewoon gratis weg".
Vorige maand kocht het bedrijf Turing Pharmaceuticals het 62 jaar oude medicijn Daraprim op, een medicijn voor mensen met ernstige parasitaire infecties en ziektes die het immuunsysteem verzwakken, zoals HIV en bepaalde vormen van kanker. Veel aandacht was er niet voor dit nieuws, totdat bleek dat het bedrijf wel heel opmerkelijke plannen met het medicijn had.

Turing besloot de prijs van het medicijn met maar liefst 5000 procent te verhogen. Een schappelijke verhoging volgens Shkreli, door die stijging zou er meer geld kunnen gaan naar verbetering van Daraprim. "Wij zijn geen gierig bedrijf dat patiënten wil uitbuiten, we proberen met het extra geld ons hoofd boven water te houden. We zijn één van de kleinste medicijnbedrijven ter wereld, ik snap de kritiek niet", aldus Shkreli tegen The New York Times.

Het is niet de eerste keer dat Shkreli deze tactiek toepast. Vorig jaar kocht hij een medicijn tegen nierstenen op en verhoogde de prijs van 1,50 dollar naar 30 per pil: een verhoging van 2000 procent. Deze keer lijkt de Amerikaan er alleen niet zo makkelijk mee weg te komen.

Veel artsen en patiënten zijn boos, op sociale media heerst onrust en zelfs Hilary Clinton bemoeide zich vannacht met de kwestie. In een tweet zei ze dat ze snel met een plan komt om hoge prijzen in de farmaceutische industrie aan te pakken. Ze schrijft: "Dit soort woekerprijzen van speciale medicijnen is schandalig. Morgen kom ik met een plan om dit probleem aan te pakken."

De Amerikaanse Vereniging voor Infectieziekten en de HIV Medicine Association (HIVMA) stuurden een open brief naar het bedrijf, waarin Turing wordt verzocht de prijs te verlagen. De instanties noemen het een verhoging die 'niet te rechtvaardigen is voor de medisch kwetsbare patiëntenpopulatie' en die 'onhoudbaar is voor de gezondheidszorg.'

Artsen vrezen bovendien dat veel ziekenhuizen het medicijn nu niet meer zullen gebruiken en kiezen voor alternatieve therapieën die niet hetzelfde resultaat boeken.

Volgens Shkreli is het duurder worden van de medicijnen echter geen enkel probleem. Volgens hem krijgen patiënten die het medicijn echt niet kunnen betalen het gewoon vergoed, zei hij tegen Bloomberg.

De hoge prijzen van medicijnen zijn al langer een probleem. Farmaceutische bedrijven krijgen vaak vrij spel in het bepalen van hun prijs, omdat de totstandkoming ervan onder bedrijfsgeheim valt. Er is dus niet te toetsen hoeveel het bedrijf daadwerkelijk besteedt aan het verbeteren van een medicijn.

In Nederland gaat minister van Volksgezondheid Edith Schippers ook al langer de strijd aan met de farmaceutische industrie. Ze maakte kort geleden bekend inzage te willen in de totstandkoming van de prijzen van dure medicijnen, zo niet dan verdwijnen ze uit het basispakket. Ook Turing wordt inmiddels verzocht bekend te maken welke overwegingen ten grondslag liggen aan de verhoging van de prijs. Het Amerikaans congres heeft in een brief laten weten dat er een onderzoek wordt gestart vanwege de 'dramatische impact' die de prijsverhoging zal hebben op de gezondheidszorg.