Waarom hebben mensen geen penisbot? Wetenschappers denken eruit te zijn: omdat onze soort zo’n twee miljoen jaar geleden monogaam werd.

Talloze dieren hebben een penisbot (dat in allerlei lengtes, breedtes en vormen voorkomt). Maar de mens niet. Hoe is dat te verklaren? Om een antwoord te vinden op die vraag bestudeerden wetenschappers van University College London hoe het penisbot in zoogdieren geëvolueerd is en welke functie het heeft in primaten en vleesetende dieren (groepen waarin sommige soorten wel en andere soorten geen penisbot hebben).

Uit het onderzoek blijkt dat het penisbot tussen de 145 en 95 miljoen jaar geleden ontstond. Verder blijkt de aanwezigheid van een penisbot gedurende de evolutie van primaten samen te hangen met een langer durende penetratie (dat wil zeggen: een penetratie die langer dan drie minuten duurde). Zo’n langer durende penetratie bleek tevens – zowel bij primaten als vleeseters – samen te hangen met een langer penisbot. Bij primaten bleek bovendien heftige seksuele competitie na de daad samen te hangen met een langer penisbot.

Het wijst erop dat het penisbot vooral van pas komt binnen soorten waarin vrouwtjes met meerdere mannetjes seks hebben en er dus ook na de daad nog sprake is van seksuele competitie. “Een langer durende penetratie helpt een mannetje om te voorkomen dat een vrouwtje paart met andere concurrenten en vergroot zijn kansen op het doorgeven van zijn genetisch materiaal,” legt onderzoeker Matilda Brindle uit.

Het kan ook verklaren waarom mensen geen penisbot hebben. Als je alle culturele aspecten van seks wegdenkt en het enige doel van de man is om te ejaculeren, moet je concluderen dat ook bij mensen de “Mensen hebben geen langer durende penetratie, noch hebben ze te maken met heftige seksuele competitie na de daad. Gezien de resultaten van ons onderzoek kan dat verklaren waarom het penisbot in de menselijke lijn verloren is gegaan.”

Chimpansees en bonobo’s – primaten die nauw aan ons verwant zijn – hebben nog wel een penisbot. Maar het bot is slechts klein: tussen de 6 en 8 millimeter. Ook hun penetratie duurt kort (rond de 7 seconden voor chimpansees en rond de 15 seconden voor bonobo’s). Maar zowel chimpansees als bonobo’s zijn polygaam en hebben dus wel te maken met heftige seksuele competitie tussen mannetjes. De onderzoekers denken dan ook dat dit de reden is dat deze primaten nog wel een klein penisbotje hebben. “Nadat de mens zich afscheidde van de chimpansees en bonobo’s werd ons paringssysteem monogaam en de evolutionaire druk die het penisbot in stand hield, verdween,” legt onderzoeker Kit Opie uit. “Dat kan wel eens de nagel aan de doodskist van het reeds kleine penisbot zijn geweest, waarna het bot bij onze voorouders verdween.”