Hoe is de maan ontstaan? Het is een vraag die onderzoekers al een tijdje bezighoudt. De meest gangbare hypothese stelt dat een planeet ter grootte van Mars (Theia) ooit op de aarde klapte en uit het puin dat tijdens die botsing ontstond, zou de maan zijn ontstaan.
Maar deze hypothese heeft de nodige beperkingen: zo kunnen we bijvoorbeeld geen spoor van Theia vinden. Uit onderzoek is gebleken dat de maan – volgens deze hypothese een mix van aards materiaal en materiaal van Theia – qua samenstelling bijna identiek is aan de aarde. Hoe kan dat? Om dat te kunnen verklaren, moeten onderzoekers zich in allerlei bochten wringen, zo bleek ook vorig jaar nog. Bovendien kan de Theia-hypothese het ontstaan van de maan alleen verklaren onder heel specifieke omstandigheden: zo moeten de aarde en Theia met een zeer specifieke snelheid op elkaar gebotst zijn en elkaar onder een specifieke hoek geraakt hebben en moet Theia ook een zeer specifieke afmeting hebben gehad. Een hypothese met haken en ogen dus.
En dus zijn onderzoekers verder gaan kijken. Kan het ontstaan van de maan ook op een andere manier verklaard worden? Ja, zo stellen Israëlische onderzoekers nu, op basis van computersimulaties. Die simulaties leiden ze naar een nieuwe hypothese: de maan zou niet het resultaat zijn van één gigantische botsing, maar van tal van kleinere inslagen op aarde. Daarbij ontstond puin en dat puin zou samengeklonterd zijn en vervolgens de maan hebben gevormd.
De onderzoekers voerden ongeveer 800 simulaties uit. Daarin lieten ze kleine planeten (tot een tiende van de massa van de aarde) tot flinke ruimtestenen (tot een honderdste van de massa van de aarde) op onze planeet vallen. Het leidde tot enorme wolken warm puin in een baan rond de jonge aarde. Dat puin zou zijn afgekoeld en zijn samengeklonterd tot kleine maantjes die uiteindelijk weer samenklonterden en één grote maan vormden.
Maar hoe weten we nu of de theorie die onderzoekers in het blad Nature Geoscience opperen, klopt? De wetenschappers stellen dat er waarschijnlijk miljoenen jaren op rij inslagen op aarde moeten hebben plaatsgevonden om voldoende materiaal te verkrijgen voor de maan. Als hun theorie klopt, zouden op aarde – diep onder het oppervlak – dan ook sporen te vinden moeten zijn van een lange periode van bombardementen.
De onderzoekers zijn voornemens de hypothese de komende tijd nog verder te verkennen. “We voeren nu simulaties uit om te achterhalen hoe kleinere maantjes die in deze simulaties ontstonden, samenklonterden om onze maan te vormen,” stelt onderzoeker Oded Aharonson.
Filmpje