De bedoeling was acht dagen. Maar inmiddels zitten de astronauten Barry Wilmore en Suni Williams al twee maanden vast in het internationale ruimtestation ISS. Het ruimteschip Starliner waarmee ze de heenreis maakten is vooralsnog niet veilig genoeg om ook mee terug te gaan. En de vraag is nu hoe lang het duurt voordat het wel kan.

Wilmore en Williams vertrokken op 5 juni naar het ISS. Ze reisden met het nieuwe ruimteschip Starliner, dat door Boeing is ontwikkeld. Tijdens de vlucht kwam een heliumlek aan het licht. Zo'n probleem speelde ook al voor de lancering. Bovendien waren er problemen met de voortstuwing van het ruimteschip.

Die problemen zijn nog niet verholpen. Boeing voerde de afgelopen tijd op aarde allerlei testen uit met andere Starliner-motoren om te zien of het ruimtevaartuig veilig op aarde kon terugkeren. Tegelijkertijd worden ook andere opties verkend, maar op korte termijn de twee gestrande astronauten terughalen, lijkt er zeker niet in te zitten.

Volgens ruimtevaartdeskundige Jeroen Glazener is één van de opties nu dat NASA de Boeing Starliner onbemand terug laat keren op aarde. "Dat kan op zich prima, er is een hoge mate van automatisering dus de astronauten zijn niet per se nodig."

De reden dat de Starliner mogelijk wel onbemand terug zou kunnen maar niet met de twee astronauten aan boord, zit hem in de veiligheidsgaranties. "Er is 99 procent kans dat het goed gaat", zegt Glazener. "Maar de norm is dat de kans dat het fout gaat kleiner moet zijn dan 1 op 300."

Daarnaast is er een plan B. Maar daarvoor zijn ze wel afhankelijk van SpaceX. "Binnenkort vertrekt een ruimtevaartuig van dat bedrijf naar het ISS. Het plan zou dan zijn dat van de vier astronauten die zouden meegaan, er twee op aarde blijven. Zodat de twee gestrande astronauten in februari mee terug kunnen met dat toestel."

Dat zou met recht een blamage voor Boeing kunnen worden genoemd, als een ander bedrijf nodig is om de astronauten veilig terug te laten keren op aarde. Ook heeft het consequenties voor de geplande missie van SpaceX, weet Glazener.

"De persoonlijke veiligheid van de twee astronauten is dan wel gegarandeerd maar de consequentie is dat twee astronauten die volledig getraind zijn voor de experimenten die plaats moeten vinden het komende halfjaar er niet zijn. Williams en Wilmore kunnen ongetwijfeld hand- en spandiensten verlenen, maar een vervanging zijn ze zeker niet."

Boeing wil met de Starliner de concurrentie aangaan met de Dragon van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk, maar dat vaartuig is al meer dan twintig keer veilig naar het ISS en teruggevlogen.

Voor Boeing is het pas de derde vlucht, waarvan er maar één als gedeeltelijk succesvol kan worden omschreven.