Speed is niet meer. De reuzenschildpad, publiekslieveling van de San Diego Zoo, heeft het na 150 jaar voor gezien gehouden. In zijn eentje wist hij zijn met uitsterven bedreigde soort nieuw leven in te blazen. Charles Darwin zou trots op hem zijn.

Kleine Speed moet een inspiratiebron zijn geweest voor de evolutieleer van Charles Darwin. De jonge wetenschapper ontdekte op de Galapagoseilanden dat soorten in staat zijn zich aan te passen aan hun omgeving. Dat was het beginpunt voor zijn befaamde boek 'On the origin of species' dat verscheen in 1859. Rond die datum zag schildpad Speed het levenslicht op het eiland Isabela, onderdeel van de Galapagoseilanden.

Speed overleefde ruimschoots de man die zijn soort een stem gaf. Waar Darwin in 1882 stierf na een dodelijke hartaanval, hield de bijna 2 meter lange Speed het tot afgelopen vrijdag vol. Hij leed wel aan ouderdomskwalen als artritis. Zijn verzorgers probeerden hem tegen de klippen op in leven te houden. Hij onderging zelfs hydrotherapie en acupunctuur.

Gloeilamp
Na 150 jaar heeft 'nummer 5' van de schildpaddenpopulatie in San Diego een spuitje gekregen. Tijdens zijn leven veranderde de wereld enorm. Hij maakte de uitvinding van de gloeilamp mee en de T-Ford die als eerste auto van de lopende band rolde. Amerika, sinds 1933 zijn thuis, groeide tot een wereldmacht.

De verlegen schildpad van ruim 200 kilo overleefde moeiteloos twee wereldoorlogen, de Cubacrisis en de aanslag op de Twin Towers in New York. Hij kon meeswingen op de hit Happy together van zijn favoriete band The Turtles en genoot van het succes van Teenage Mutant Ninja Turtles, de striphelden. Rosa Parks die haar plek in de bus weigerde af te staan aan een blanke medepassagier, Barack Obama die de eerste zwarte president van de Verenigde Staten werd: Speed was erbij.

Nog niet zo lang geleden, in 2012, kreeg het reptiel de dood te verwerken van zijn verre neef Lonesome George. Eenzame George leefde als enige van zijn soort nog op de Galapagoseilanden van Darwin. Biologen hebben er tijdens zijn 100-jarig leven alles aan gedaan om het dier zo ver te krijgen zich voort te planten. Helaas, deze schildpad bleef alleen, en met hem stierf zijn type van de soort uit.

Alfamannetje
Wat Lonesome George nooit lukte, daar draaide Speed zijn hand niet voor om. Als iemand voorleefde wat Darwin bedoelde met 'survival of the fittest', was hij het wel. Het beest ontpopte zich tot het alfamannetje van de groep reuzenschildpadden met wie hij samenwoonde in de San Diego Zoo. Daar was hij naar toe gehaald in een vroege poging om de reuzenschildpadden van Galapagos voor uitsterven te behoeden.

Ondanks de ondraaglijke traagheid van een kwart kilometer per uur waarmee de beesten zich voortbewegen, is het de populatie in San Diego gelukt om meer dan negentig nakomelingen te produceren. Speed mag het merendeel daarvan op zijn conto schrijven. En pas toen het voortbestaan van zijn soort echt zeker was gesteld, heeft hij het leven in kalm tempo losgelaten.